حجتالاسلام والمسلمین امیرحسین ملکپور ضمن اشاره به شرایط تربیتی حضرت ابالفضل در خانه امام علی(ع) به بیان نکاتی در خصوص منش ایشان در کربلا پرداخت.
حجتالاسلام والمسلمین امیرحسین ملکپورپژوهشگر گروه سیره و تاریخ پژوهشکده علوم و معارف حدیث در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) گفت:
«قمربنی هاشم» ابوالفضل عباس(ع) فردی است که امام علی(ع) پیش از ولادت ایشان برای سرنوشت او برنامهریزی کرده بودند. در کتاب «عمده الطالب فی انساب آل ابی طالب»(در این کتاب به شناسایی اولاد و احفاد ابوطالب و امیرالمؤمنین و فرزندان آن حضرت پرداخته شده است) آمده است امام علی(ع) به برادر خود عقیل که نسبشناس است میگوید «برای من همسری انتخاب کن از قبیله شجاع که خداوند از او به من فرزندی عنایت کند که شجاعت وی مثالزدنی باشد» این فرمایش نشان میدهد که امام علی(ع) قبل از تولد حضرت عباس برای رشادت ایشان برنامهریزی کرده بودند. همگان دیدند این شجاعت در کربلا تا چه میزان کارآیی پیدا کرد.
وی در ادامه گفت:
عقیل نیز از قبیله کلابیه همسری برای امیرالمومنین انتخاب کردند و خداوند ۴ پسر از ایشان به امیرالمومنین علی(ع) عنایت کردند. هر چهار نفر رشادتهای عجیبی در قیام عاشورا از خود نشان دادند. طبق نقل «شرح الاخبار» هر ۴ فرزند سقای کربلا بودند و در مسیر آبرسانی به خیمهها شهید میشوند.البته نقلهای دیگری داریم که این بزرگواران تک تک به میدان نبرد میروند و شهید میشوند.
وی افزود: قمربنی هاشم به برادران خود میگوید ابتدا شما جلو بروید تا شهید بشوید؛ «احتسب» در اینجا به این معناست که شهادت شما پیش خداوند محاسبه خواهد شد.
نپذیرفتن اماننامه شمر از سوی حضرت عباس
سرپرست تیم تحقیقات دانشنامه اهلبیت (ع) گفت: شمر زمانیکه بهکربلامیآید برای این بزرگواران اماننامه میآورد. بعضی نقلها مینویسند شمر برای بچههای خواهر خود امان نامه آورد؛ البته در آن زمان هم قبیله را خواهر و برادرخطاب میکردند.
وی افزود: البته این احتمال وجود دارد که شمر دایی حضرت عباس باشد. اگر چنین باشد عیبی متوجه این بزرگوران نیست. به نظر میرسد هدف دشمن از دادن اماننامه به این بزرگوران این بود که ۴ برادر شجاع از سپاه امام(ع) جدا شوند.
این محقق عاشورایی اظهار کرد:
در نقلهای معتبر آمده است حضرت ابوالفضل ابتدا نمیخواستند پیش شمر بروند. اما ابا عبدالله(ع) فرمودند بروید و جواب آنها را بدهید. شمر امان نامه را عرضه میکند و ابوالفضل عباس میفرماید: «ما در امان باشیم ولی فرزند رسول الله در امان نباشد»؟
وی تصریح کرد:
به هر حال همین که اماننامه آمده است دلالت بر شجاعت ایشان دارد. همین که امام حسین(ع)علم جنگ را بدست قمربنی هاشم میسپارد دلالت بر رشادت ایشان و اعتمادی که امام به ایشان داشتند دارد. در «اخبارالتوال» آمده است وقتی همه شهید میشوند قمربنی هاشم جلوی امام میجنگد و سپر امام میشود هر طرف که امام میرود ایشان سپرامام (ع) میشوند. روایت امام علی(ع) به عقیل به ما این درس را میدهد که در انتخاب همسر خود دقت بیشتری کنیم. و همسری انتخاب کنیم که فرزندان شایستهای به ما بدهد.
بدن تکه تکه قمر بین هاشم
ملکپور با استناد به مقاتل عاشورایی افزود: اکثر منابع ما از جمله تاریخ طبری و حتی امالی شجری، طبقات کبری میگویند: قاتل قمر بنیهاشم فردی به نام «زیدبن ورقاء» و «حکیم بن طفیل طائی» هستند. که این دو با همکاری هم حضرت را به شهادت رساندند؛ اما کتاب «انساب و اشرار» بلاذری مینویسد قاتل قمر بنیهاشم(ع) حرمله است. البته «ابن جوزی» هم قاتل حضرت را حرمله عنوان کرده است. حرمله با عدهای آمد و مدام بر بدن قمر بنیهاشم ضربه زدند که نه تنها دستها بلکه پاهای ایشان را قطع کردند، بدن حضرت را تکه تکه کردند. به همین دلیل قبر «قمربنیهاشم» همان جایی است که به شهادت رسیدهاند، و امام سجاد(ع) بدن این بزرگوار را همان جا دفن کردند.
وی تصریح کرد: در زیارت ناحیه مقدسه وقتی حضرت مهدی(عج) سلام میدهد، میفرماید: «عباس(ع) آبی را که حق خودش بود و میتوانست بیاشامد، آن را برای سیدالشهدا(ع) آورد»، این روضه معروفی و معمولاً مداحان این نوحه را میخوانند.
ملکپور در پاسخ به جایگاه علم حضرت عباس گفت: حضرت عباس آنقدر حجب و احترام نسبت به امام حسین(ع) داشتند که به خود اجازه نمیدادند در حضور امام معصوم(ع) نقلی بیاورند؛ به همین دلیل ما نقلی از حضرت عباس(ع) نداریم.