روز بیعت با امام علی(ع)

پرسش :

پس از قتل عثمان، در چه روزی با امام علی(ع) بیعت شد؟



پاسخ :

مورّخان و سيره نويسان ، در تعيين تاريخ دقيق بيعت مردم با امام على عليه السلام اختلاف نظر دارند . برخى گفته اند همان روزى كه عثمان كشته شد ، مردم با امام عليه السلام بيعت كردند .[۱]برخى ديگر بر اين باورند كه بيعت با امام ، چند روز پس از قتل عثمان ، اتّفاق افتاد . اين فاصله نيز از يك تا پنج روز ،[۲]مورد اختلاف مورّخان است .

در بعضى از منابع تاريخى آمده است : با على عليه السلام در روز جمعه بيست و پنجم ذى حجه ، بيعت شد كه گمان مى رود آن روز ، همان روز كشته شدن عثمان بوده است .

و نهايت اين كه بر اساس آنچه طبرى از ابو مليح و ابن ابى الحديد از استاد خود ، ابو جعفر اسكافى نقل كرده اند و همچنين طبق آنچه در تاريخ دمشق و تذكرة الخواصّ آمده است ، بيعت مردم با امام ، در روز هيجدهم ذى الحجة الحرام سال ۳۵ هجرى بوده است .

به اعتقاد ما نظر اخير ، به واقعْ نزديك تر است ؛ زيرا علاوه بر تصريح مصادرى كه بدانها اشارت رفت ، با نظر كسانى كه تاريخ بيعت با امام را با تاريخ قتل عثمان يكى مى دانند نيز سازگار است ؛ زيرا قتل عثمان ، بنا بر صحيح ترين اقوال ، هيجدهم ذى حجه اتّفاق افتاده است .

از سوى ديگر ، با عنايت به شرايط سياسى جامعه اسلامى در آن هنگام و موقعيت منحصر به فرد امام على عليه السلام ، فاصله چند روزه ميان قتل عثمان و تعيين رهبر جديد ، بسيار دور از واقع است .


[۱]تاريخ الطبرى : ج ۴ ص ۴۳۶، الكامل فى التاريخ : ج ۲ ص ۳۰۵. در اين دو كتاب آمده: «مردم ، بيعت امام را روز كشته شدن عثمان مى پنداشتند» ، المستدرك على الصحيحين : ج ۳ ص ۱۲۳ ح ۴۵۹۴ . در اين كتاب آمده : «گفته شده پس از كشته شدن عثمان ، بيعت انجام شد» .

[۲]در تعدادى از منابع آمده كه بيعت ، يك روز پس از كشته شدن عثمان انجام شد ، مانند : أنساب الأشراف : ج ۳ ص ۷ . در پاره اى منابع آمده كه بيعت ، پس از سه روز انجام شد ، مانند : المستدرك على الصحيحين: ج ۳ ص ۱۲۳ ح ۴۵۹۴، الأخبار الطوال : ص ۱۴۰.

در برخى منابع آمده كه بيعت ، پس از چهار يا پنج روز ، انجام شد ، مانند : المستدرك على الصحيحين : ج ۳ ص ۱۲۳ ح ۴۵۹۴ .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت