اعتبارسنجی روايات تفسيری با تأکيد بر ديدگاه آيت الله‏ معرفت

نشریه : حدیث پژوهی - 8

نویسنده : پديدآورنده : محمد علی رضایی اصفهانی

سال / شماره پیاپی / صفحه 167-186

چکیده :

در اين نوشتار، شيوه حديثی به عنوان يکی از شيوه‏های تحقيق در مطالعات قرآنی مورد توجه واقع شده و اعتبار روايات تفسير مورد بررسی قرار گرفته است؛ نخست به سه شيوه فرعی در بررسی حديثی يعنی تحقيق سندی، تحقيق محتوايی و بررسی جهت صدور، اشاره و در پی آن با طرح ديدگاه‏های مفسّران و صاحب‌نظرانی همچون علامه طباطبايی و آيت‌الله معرفت، نظر آيت الله معرفت که تحقيق محتوايی در احاديث تفسيری را مقدم بر تحقيق سندی و صدوری می‌داند، مورد قبول واقع شده است. چنين می‌نمايد که از نظر مرحوم معرفت، روايات پيامبر صلوات الله علیه بر اساس آيه 44 سوره نحل و روايات اهل بيت علیهم السلام بر اساس حديث ثقلين در تفسير دارای حجيت است و اعتبار روايات صحابه و تابعين در معانی لغوی و شأن نزول و نقل روايات پيامبر صلوات الله علیه با شرايطی ‏پذيرفتنی است؛ وی، روايات تفسيری پس از تقسيم‌بندی به روايات خبر واحد، متواتر و احاديث محفوف به قراين، نوع دوم و سوم را دارای اعتبار می‌داند و در مورد روايات آحاد صحيح و موثق ديدگاه‏های مفسّران و صاحب‌نظران را ذکر می‏کند، و در نهايت آن را نوعی علم عادی به شمار می‏آورد که در تفسير معتبر است، اما روايات آحاد غيرموثق در تفسير را معتبر نمی‌داند مگر آنکه اين قبيل روايات با قرينه همراه شود.

کلیدواژه‌های مقاله :روایات تفسیری، اعتبارسنجی، تفسیر قرآن، شیوه¬های تفسيری آیت¬الله معرفت.