درآمدى بر نقش زنان در علوم اسلامى

رشد و بالندگى زنان ، پس از بعثت رسول خدا صلى الله عليه و آله و در پرتو آيين اسلام ، جاى ترديد ندارد .
جهت گيرى كلى آيات قرآنى و سخنان و سيره پيامبر ، عامل اصلى اين حركت تكاملى به شمار مى رود . ورود زنان را به عرصه هايى كه پيش از آن سابقه نداشت ، چون تعليم و تعلّم ، بايد يكى از شواهد عينى اين بالندگى قلمداد كرد .
آشكار است كه مصدر تعليم و تعلّم و روى آوردن به دانش و معرفت ، در آن عصر ، قرآن و حديث بود و بررسى تعامل زنان با اين دو مصدر و دانش هاى مرتبط با آنها در طول تاريخ اسلام ، مى تواند اين حقيقت را بيشتر روشن سازد .
در بررسى اين تعامل ، توجّه به چند نكته ، فضاى بحث را بهتر روشن مى سازد .
يك . مسئله زن و علوم اسلامى را از دو سو مى توان بررسى كرد . يكى ، جايگاه زن در علوم اسلامى ، بدان معنا كه دانش هاى كلام ، فقه ، عرفان و . . . درباره زن چه مى گويند . دوم ، آن كه زنان در علوم اسلامى و پيدايش ، تحوّل و گسترش آن ، چه نقشى داشته اند . آنچه در اين نوشته بدان پرداخته مى شود ، امر دوم است .
دو . مراد از علوم اسلامى ، دانش هايى است كه بر محور دو منبع اصلى دين ، يعنى قرآن و سنّت ، شكل گرفته اند و به تشريح و تبيين آموزه هاى اين دو منبع مى پردازند و يا به گزارش حوادث مربوط به اسلام و پيشوايان دينى مربوط مى شوند . برپايه اين