شماره دهم نشریه علمی-پژوهشی پژوهشنامه نهج البلاغه منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، شماره ۱۰ نشریه علمی-پژوهشی، پژوهشنامه نهج البلاغه به صاحب‌امتیازی دانشگاه بوعلی‌سینا منتشر شد.
در این شماره مقالاتی با این عناوین منتشر شده است:
«رعایت اصول حکومت علوی بسترساز تحقق اهداف حکومت اسلامی» نوشته ابوالفضل شاه‌آبادیو زینب زرین‌نعل،
«بازجست نظام هستی‌شناسانه‌ی علوی در متون صوفیانه»،
کاری از علی فتح‌اللهی و علی نظری،
« مبانی جغرافیای سیاسی از دیدگاه اسلام با تأکید بر نهج‌البلاغه» نگاشته ریحانه عالم و محمود واثق،
« تحلیل محتوای نهج البلاغه بر اساس ساحت‌های شش‌گانه تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش»،نگاشته فرامرز محمدی پویا(بیجنوند)، اکبر صالحی و فاطمه مومیوند،
« بررسی معناشناختی واژگان متفرد حوزه معنایی طبیعت در بافت کلامی نهج‌البلاغه» نوشته حسین چراغی‌وش،حسین فلاحی اصل و کبری حیدری،
« معیار و راهبردهای عدالت اقتصادی در نهج البلاغه» کاری از فاطمه فرزاد جهان‌بین و محمد نعمتی
و « روش‌شناسی شرح منهاج البراعة قطب راوندی» نگاشته رضا حاجیان‌حسین‌آبادی.
در چکیده مقاله «رعایت اصول حکومت علوی بسترساز تحقق اهداف حکومت اسلامی» میخوانیم:
به دلیل اهمیتی که جایگاه مدیریت در پیشرفت جوامع به خود اختصاص داده؛ تمامی مکاتب اعم از اسلامی و غیر اسلامی درباره راهکارهای تحقق صحیح، اصول و ضرورت آن سخن گفته‌اند. از آنجا که مکتب اسلامی نسبت به سایر مکاتب از قابلیت بالاتری در جهت پاسخگویی به این قبیل موارد را داراست، لذا لازم است با نگرشی جدید و عنایتی ویژه به سیره حکومت علی(ع)، اصول مدیریتی آن به روشنی تبیین شده تا بتوانند نقشه راه کشورهای اسلامی قرار گیرد. طبق سیره عملی امام علی(ع) رعایت اصول همچون انتخاب مسئولین و کارگزاران، مشورت در امور مردمی بودن اهداف و حمایت از مردم، اخلاق اسلامی، پاداش و تنبیه، تقسیم کار، رعایت اعتدال و عدالت، علم و شناخت و آگاهی نسبت به امور و در نهایت کنترل و نظارت می‌تواند منجر به تحقق اهداف حکومت علوی همچون احیای عدالت، تعلیم و تربیت، تامین آزادی و استقلال و بهبودی وضع معیشتی مردم (توسعه اقتصادی) و در نهایت قرب الهی گردد. لذا جهت تحقق توسعه و تعالی در کشورهای اسلامی ضروری است حاکمان کشورهای اسلامی کلیه اصول حکومت علوی را مد نظر قرار دهند. نهج البلاغه پس از قرآن کریم و سیره سیاسی پیامبر اکرم (ص)، بنیادگذار فلسفه سیاسی اسلام است که راهبردهای روشنگرانه ای در زمینه سیاست و حکومت ارائه نموده است. حضرت علی (ع) در بسیاری از خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های این کتاب، علاوه بر روشن ساختن نوع معرفت شناسی، هستی‌شناسی و رویکرد فلسفی خود به جهان، به موضوع نحوه سیاست و مدیریت جامعه و سرزمین از ابعاد مختلف می‌پردازد. از آنجا که هر نظام سیاسی در جهان دارای چارچوبی ایدئولوژیک است، لذا ایدئولوژی‌ها نقشی مهم در شیوه سازماندهی سیاسی فضا به عنوان مهمترین وظیفه جغرافیای سیاسی دارند. پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است، به دنبال شناسایی ریشه‌های جغرافیای سیاسی در نهج البلاغه بوده و در پی ترسیم چارچوب جغرافیای سیاسی از دیدگاه امام علی (ع) است.
در مقاله «مبانی جغرافیای سیاسی از دیدگاه اسلام با تأکید بر نهج‌البلاغه» آمده است: به علت گستره وسیع موضوعات در جغرافیای سیاسی، این پژوهش به چهار موضوع که بیشتر جنبه بنیادین دارد می پردازد. به عبارت دقیق‌تر، نوع رویکرد فلسفی و هستی‌شناسانه حضرت به جهان (جغرافیای طبیعی و جغرافیای انسانی)، چگونگی ساختار معرفت شناسی و هستی‌شناسی از نگاه امیرالمومنین، الگوی مطلوب حکومتی مورد نظر اسلام و همچنین نگاه حضرت به مفاهیم اساسی جغرافیای سیاسی همچون سازماندهی سیاسی فضا، ملت، قلمرو، مشروعیت و... می پردازد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد رویکرد فلسفی حضرت علی (ع) رئالیستی، غالب تبیین‌های حضرت از نوع علّی و همینطور غایی و نوع ساختار حکومتی مدنظر اسلام و به تبع آن امیرالمومنین (ع)، بسیط غیرمتمرکز است.
همچنین نویسندگان مقاله « معیار و راهبردهای عدالت اقتصادی در نهج البلاغه» نوشته‌اند: توجه به عدالت و تلاش برای تحقق آن از جمله کارویژه های بنیادین نظام اسلامی است. بر این اساس، تعریف عدالت و نیز معیارهای عدالت در نظام نظری عملی برآمده از مبانی شناختی هنجاری دین اسلام، جایگاه برجسته‌ای می‌یابد. بررسی نهج البلاغه نشان می‌دهد که سه معیار تساوی در اصل دریافت حق، ایجاد فرصت برابر برای بالفعل کردن حقوق و فقرزدایی سه معیار و کلید اصلی در تشخیص فرآیند عادلانه در نظام اقتصادی اسلامی است. معیار سوم با توجه به رابطه اقتصاد و سازندگی اخلاقی جامعه و تاثیر اقتصاد در آن، تعیین می‌گردد. با توجه به نظریه های اقتصادی متعارف که مبدا محور، فرآیند محور و نتیجه محورند به نظر می‌رسد که از منظر علی(ع) می‌باید معیارهای عدالت در هر سه مرحله به صورت توامان مورد توجه قرار گیرد. در مرحله مبدا توجه به ایجاد فرصت برابر، در مرحله فرآیند توجه به شفافیت در قوانین، نگاه واقع‌بینانه در وضع قوانین و در مرحله نتیجه، ایجاد توازن از جمله مسائلی است که می‌باید مورد توجه قرار گیرد. تکافل اجتماعی و تامین اجتماعی نیز در همین راستا قابل توجه است.
گفتنی است شماره ۱۰ این نشریه به تابستان سال جاری اختصاص دارد.
