منهج تفسیرى اهل بیت ‏علیهم السلام

مشخصات :

مقطع و رشته تحصیلی : كارشناسى ارشد الهیات و معارف اسلامى
مرکز آموزشی : مركز تربیت مدرس حوزه علمیه قم
سال دفاع : 1373

چکیده :

(۳)
منهج تفسیرى اهل بیت‏ علیهم السلام

شریفانى، محمّد

كارشناسى ارشد الهیات و معارف اسلامى
مركز تربیت مدرّس حوزه علمیه قم
استاد راهنما: حجّتى، سید محمّدباقر
۱۳۷۳
۲۶۸ص

آنچه در این نوشتار آمده، مرورى است بر روایات مأثور از اهل بیت‏ علیهم السلام در مقام تفسیر قرآن كریم، و روشن شدن این امر كه معصومان ‏علیهم السلام ، كه خود در خانه وحى بودند، با چه راه و روشى، و با چه زبانى و بیانى به تفسیر قرآن پرداخته ‏اند. آیا در مقام تفسیر قرآن، از روشى خاص استفاده مى‏كردند یا نه؟ و به فرض آن‏كه روش خاصّى داشته‏اند، دربرخورد با همه آیات، از یك راه و روش استفاده شده است یا روش‏هاى گوناگونى را در پیش مى‏گرفته‏اند؟ آیا در مقام به كارگیرى روش‏ها خطّ بطلانى هم بر بعضى روش‏ها داشته‏اند یا نه؟ این پایان‏نامه، در دو بخش كلّى فراهم آمده است. بخش نخست به كلّیات و مباحث مقدّماتى اختصاص یافته است. در این بخش، ارتباط اهل بیت با قرآن و قرآن از دیدگاه اهل بیت‏علیهم السلام و رابطه انسان‏هاى كامل با قرآن و هم‏سنگ بودنشان با قرآن و اهمّیت قرآن در سخن این بزرگواران، و همچنین وجود این اهمّیت در عملكرد آنان، رویكرد ایشان به تفسیر و حفظ قرآن ، اهل بیت و پاسدارى از قرآن در مقابل معاندان و كج‏اندیشان، دیدگاه اخباریان و ادلّه آنان در عدم حجّیت ظواهر قرآن، نیاز قرآن به تفسیر، اصطلاحات رایج تفسیر، و امتیازات منهج تفسیرى اهل بیت‏علیهم السلام آمده است. در بخش دوم، روش تفسیرى اهل بیت‏علیهم السلام، به تفصیلْ‏مورد بحث و بررسى قرارگرفته و ده روش به شرح ذیل براى ایشان ذكر شده و مورد بررسى قرار گرفته است: ۱ . تفسیر قرآن با قرآن، ۲ . تفسیر قرآن با سنّت، ۳ . تفسیر قرآن با لغت و ادب، ۴ . تفسیر قرآن با روش تمثیل، ۵ . تفسیر عقلى، ۶ . تفسیر قرآن با قصص و تواریخ، ۷ . تفسیر قرآن با باطن، ۸ . بیان مصادیق در تفسیر، ۹ . تفسیر قرآن با غیب، ۱۰ . تفسیر موضوعى. نویسنده ، در تبیین هر یك از روش‏هاى یاد شده، پس از توضیح اهمّیت، جایگاه و دلیل اعتبار شیوه، نمونه‏هایى متناسب با آن شیوه را از روایات اهل بیت‏علیهم السلام ذكر كرده است. وى با این روش به دنبال اثبات این مدّعاست كه اهل بیت‏علیهم السلام در منهج تفسیرى خود، تمام این شیوه‏هاى دهگانه را به‏كار بسته‏اند و تنها بر یك یا چند شیوه خاص، بسنده ننموده‏اند.

کلیدواژگان :