درآمدى بر مكتب حدیثى علامه طباطبایى در تفسیر

مشخصات :

مقطع و رشته تحصیلی : كارشناسى ارشد علوم قرآن و حدیث
مرکز آموزشی : دانشكده اصول دین قم
سال دفاع : 1378

چکیده :

(۵)
درآمدى بر مكتب حدیثى علّامه طباطبایى در تفسیر

میرى، سید سعید

كارشناسى ارشد علوم قرآن و حدیث
دانشكده اصول دین قم
استاد راهنما: شاكر، محمّدكاظم
استاد مشاور: معرفت، محمّدهادى
۱۳۷۸
۱۰۹ ص

موضوع این پایان‏نامه، روش‏شناسى است. نگاه بیرونى علّامه طباطبایى به حدیث، رابطه قرآن و حدیث، جایگاه روایت در تفسیر قرآن به قرآن، عموماً، و تفسیر المیزان، خصوصاً، نظریه استقلال قرآن و شیوه برخورد علّامه با حدیث به صورت عملى، بررسى معیارها و ملاك‏هاى مورد استفاده ایشان در گزینش و ردّ و قبول احادیث، و موضوعات مورد ابتلا در مواجهه با احادیث از قبیل اسرائیلیات، جَرىْ و تطبیق، حجّیت خبر، نقل به معنا، روایات اسباب نزول، برخورد با احادیث متعارض، انواع حدیث از حدیث، نوع بیان و خلاصه جرح و تعدیل روایات، از مباحث پژوهیده شده در این مختصر است. نگارنده، با تتبّع آثار حدیثى علّامه و مقالات و نوشته‏هاى موجود درباره ایشان و سَبك برخورد وى با حدیث، كوشیده است تا با بررسى، تحقیق و احیاناً نقد آرا و نظریات وى، گام جدیدى در زمینه حدیث بردارد. در مجموع، كاوش‏هاى انجام شده در این پژوهش، به برخى از پرسش و پاسخ‏ها و محورها در زمینه شیوه برخورد صاحب المیزان با حدیث، ویژگى‏هاى كلّى مكتب حدیثى علّامه، نظریات روایى علّامه و مبناى وى در آنها، نگاه بیرونى علّامه به حدیث با نگاه درونى ایشان و تناسب و تناسق این دو نگاه، و به عبارتى میزان پایبندى صاحب المیزان در عمل به نظریات حدیثى خویش، رابطه قرآن و حدیث از نگاه ایشان، و جایگاه حدیث در تفسیر قرآن از نظر ایشان پرداخته شده است. این پژوهش در دو فصلْ فراهم آمده است: در فصل نخست، رابطه قرآن و حدیث از نگاه قرآن، مورد بررسى قرار گرفته است. در این فصل، ضمن تبیین روش تفسیر قرآن به قرآن در تفسیر علّامه طباطبایى، نظریه استقلال قرآن در تفهیم مقاصد كه از سوى ایشان مطرح شده، مورد توجّه قرار گرفته است. نویسنده با تأكید بر این نكته كه علّامه در سراسر تفسیر خود، مباحث روایى را با عنوان « بحث روایى» آورده - كه یك ششم المیزان را تشكیل مى‏دهد - به نقد دیدگاه ایشان پرداخته است. فصل دوم، به بررسى تفصیلى چگونگى برخورد علّامه با حدیثْ اختصاص یافته است. مؤلّف در این فصل، اثبات مى‏كند كه مرحوم علّامه، به سند و متن روایاتْ توجّه داشته و با عرضه روایات بر معیارهایى همچون:قرآن، سنّت متواتر و عقل، به نقد آنها پرداخته است. توجّه به اصول لفظى و ملاك‏هاى طرد حدیث، همچون: مخالفت با كتاب و سنّت، مجهول بودن (مجموعاً یازده ملاك)، اقسام حدیث از حیث نوعِ بیان (روایات تفسیرى، روایات تطبیقى، روایات بطنى)، بررسى ارزش روایات صحابیان و تابعیان، اسرائیلیات و موضع علّامه در برخورد با آنها، از جمله مباحث مطرح شده در فصل دوم است. گفتنى است كه صبغه حاكم بر این پایان‏نامه تا حدّى انتقادى است.

کلیدواژگان :