دلالت تشابه امت ها بر تحریف قرآن

پرسش :

بر اساس روايات پر شمارى ، همه حوادث پيش آمده براى يهوديان و مسيحيان و از جمله تحريف كتب آسمانى ، براى مسلمانان نيز محقق مى شود . آیا تحریف قرآن نیز یکی از این تشابه ها نیست؟



پاسخ :

استدلال به تشابه رخدادهاى امم ، به گونه هاى مختلف نقد شده است كه برخى از نقدها ناظر به ناتمام بودن صغرا هستند و برخى از آنها كبراى قياس را مخدوش مى دانند.

شكى نيست كه بسيارى از رخدادهاى امّت هاى گذشته مانند كشتن پيامبران ، در ميان امّت اسلامى رخ نداده است . بنا بر اين نمى توان مفاد روايات را تطابق كامل حوادث دانست ؛ بلكه بايد گفت كه تطابق اجمالى كفايت مى كند. تحريف نيز بر تحريف معنوى حمل مى شود.[۱]

به نظر مى رسد كه مفاد روايات نبوى در خصوص تكرار حوادث اُمَم پيشين در مقام بيان اين نكته است كه آدميان هويّتى واحد دارند و اميال طبيعى و خواست هاى فطرى آنان با گذشت زمان و مكان و آمدوشد امّت ها تغيير نمى كنند. اين مطلب ، دست كم در دو آيه آمده است: آن جا كه قرآن تأكيد مى كند كه بر اساس تشابه جان ها (روح ها) در ميان امّت اسلامى كسانى يافت شدند كه از پيامبر خواستند تا خداوند با آنان سخن بگويد و نشانه اى بر نبوّت او ارائه كند:

(وَ قَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ لَوْلَا يُكَلِّمُنَا اللَّهُ أَوْ تَأْتِينَآ ءَايَةٌ كَذَ لِكَ قَالَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَبَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَيَّنَّا الْأَيَتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ .[۲]

آنان كه نمى دانند ، گفتند : چرا خداوند با ما سخن نمى گويد ، يا همچنين آيه اى براى ما نمى آيد ؟ آنان كه پيش تر بودند ، همانند گفته اينها را گفته بودند . دل هايشان شبيه هم است . ما آيات را براى گروهى كه يقين دارند ، بيان كرديم) .

و بر اساس همين تشابه در جان هاست كه در سوره توبه تأكيد مى كند منافقانِ امّت اسلامى به سان منافقان امّت هاى پيشين ، در پى تمتّعات دنيوى و فرو رفتن در لذّات باطل اند:

(كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُواْ أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَ لًا وَأَوْلَدًا فَاسْتَمْتَعُواْ بِخَلَقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلَقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُم بِخَلَقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِى خَاضُواْ أُوْلَل-ِكَ حَبِطَتْ أَعْمَلُهُمْ فِى الدُّنْيَا وَالأَْخِرَةِ وَ أُوْلَل-ِكَ هُمُ الْخَسِرُونَ .[۳]

حال شما منافقان همانند كسانى است كه پيش تر از شما بودند : آنان از شما توانمندتر و ثروتمندتر و پراولادتر بودند . آنان با داشته هاى خود بهره مند شدند ، شما نيز از داشته هايتان بهره مند شده ايد . همچنان كه كسانى كه پيش از شما بودند از داشته هايشان بهره مند بودند . شما در باطل فرو رفتيد ، همان گونه كه آنان در باطل فرو رفتند . آنان اعمالشان در دنيا و آخرت به هدر رفت ، و آنان همان زيان كاران اند) .

بر اين اساس ، مى توان از اين روايت استفاده كرد كه پديده تحريف در كتاب آسمانى در ميان امّت اسلام نيز به سان امّت هاى پيشين راه خواهد يافت؛ يعنى در ميان اين امت نيز كسانى يافت خواهند شد كه براى به كرسى نشاندن خواست ها و اميال شيطانى خود، به تحريف سخن خداوند در قرآن روى مى آورند. اگر آنان مى توانستند، قرآن را تحريف لفظى نيز مى كردند؛ اما از آن جا كه خداوند از آن مانع شده است، تنها كارى كه از آنان در باره قرآن بر آمد، تحريف معنوى قرآن بوده است و با فرض پذيرش دلالت روايت مورد ادعا بر تحقق همه رخدادهاى امم پيشين در باره امّت اسلامى، به استناد ادله پيراستگى قرآن از تحريف، باز هم راهيافت تحريف لفظى به قرآن، از اين قاعده مستثنا خواهد بود.


[۱]ر. ك: البيان، خويى : ص ۲۲۱ .

[۲]بقره : آيه ۱۱۸ .

[۳]توبه : آيه ۶۹ .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت