گمشده آرزومندان

پرسش :

گم شده واقعی و اصلی آرزومندان چیست؟



پاسخ :

فطرت آدمى ، مطلق گراست و آرزو دارد كه به كمال مطلق برسد . از اين رو ، به هيچ حدّى از كمالات ، قانع نيست . اين خصوصيت فطرى ، يكى از دلايل مهمّ خداشناسى است ، چنان كه در نامه امام خمينى رحمه الله به گورباچف ، رهبر شوروى سابق، به اين نكته مهم ، اشاره شده است :

انسان ، در فطرت خود ، هر كمالى را به طور مطلق مى خواهد و شما خوب مى دانيد كه انسان ، مى خواهد قدرتِ مطلق جهان باشد و به هيچ قدرتى كه ناقص است ، دل نبسته است. اگر عالم را در اختيار داشته باشد و گفته شود: جهان ديگرى هم هست، فطرتا مايل است آن جهان را هم در اختيار داشته باشد. انسان ، هر اندازه دانشمند باشد و گفته شود: علوم ديگرى هم هست، فطرتا مايل است آن علوم را هم بياموزد . پس قدرت مطلق و علم مطلق بايد باشد تا آدمى دل به آن ببندد . آن ، خداوند متعال است كه همه به آن متوجّهيم ، گرچه خود ندانيم. انسان مى خواهد به «حقّ مطلق» برسد تا فانى در خدا شود .[۱]

خداوند متعال ، با دادن اين خصوصيت فطرى به انسان ، در حقيقت ، آموزگارِ آرزومندان خويش است[۲]و گويى به انسان مى گويد : گم شده تو منم . مطلوب و آرزوى حقيقى تو منم . تو مرا كه كمال مطلق هستم ، مى خواهى و نمى دانى . همه آرزوها به من ختم مى شود[۳]و بدين جهت ، اهل معرفت، به من عشق مى ورزند[۴]و نهايت آرزوهاى آنان ، بلكه بالاتر از آرزوى آنان منم .[۵]اگر با من پيوند برقرار كردى ، در دنيا و آخرت ، كامياب خواهى شد .[۶]

در قرآن كريم آمده است :

«مَّن كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ الدُّنْيَا فَعِندَ اللَّهِ ثَوَابُ الدُّنْيَا وَالْاخِرَةِ.[۷]

و هر كس پاداش دنيا را بخواهد ، پاداش دنيا و آخرت ، نزد خداست»  .

در آيه ديگر، ياد خدا، آرامش دهنده انسان ها معرّفى شده است :

«أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ.[۸]

آگاه باش كه با ياد خدا ، دل ها آرامش مى يابند»  .

همچنين خداوند مى فرمايد : اگر مرا فراموش كنيد، در حقيقت ، خود را فراموش كرده ايد :

«نَسُواْ اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ .[۹]

خدا را فراموش كردند. پس خدا هم خويشتنِ آنها را از يادشان بُرد»  .

و در اين صورت ، انسان، به هر آرزويى از خواسته هاى خود دست يابد ، احساس آرامش نخواهد داشت :

«وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِى فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا .[۱۰]هر كس از ياد من دل بگردانَد، در حقيقت ، زندگى تنگى خواهد داشت»  .

و با اين وصف ، خداوند، خطاب به انسان مى فرمايد : اگر مى خواهى بهتر خود را به تو معرّفى كنم ، من همانم كه وقتى اميدت از همه جا قطع شد ، از من، قطعٍ اميد نمى كنى[۱۱]و با همه وجود، به من پناه مى آورى و مرا مى خوانى و از من ، حلّ مشكل خود را مى خواهى .


[۱]صحيفه امام : ج ۲۱ ص ۲۱ (نامه امام به گورباچف در تاريخ ۱۱ / ۱۰ / ۱۳۶۷) .

[۲]ر . ك : ص ۸۷ (آموزگار آرزو) .

[۳]ر . ك : ص ۸۷ ح ۲۷ .

[۴]ر . ك : ص ۹۹ (آرزوى نهايى دوستداران) .

[۵]ر . ك : ص ۱۰۱ (بالاتر از آرزوها) .

[۶]ر . ك : همين دانش نامه: ج ۵ ص ۳۲۹ (جامعه نمونه) .

[۷]نساء : آيه ۱۳۴ .

[۸]رعد : آيه ۲۸ .

[۹]حشر : آيه ۱۹ .

[۱۰]طه : آيه ۱۲۴ .

[۱۱]ر . ك : ص ۱۰۷ (آرزوى بايسته هنگام قطع شدن آرزوها) .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت