آثار مخالفت با برهان
پرسش :
مخالفت با برهان چه آثاری دارد؟
پاسخ :
مخالفت با برهان ، مايه گم راهى و ناكامى مادّى و معنوى است . شمارى از خطرهاى بى توجّهى و مخالفت با برهان ، عبارت اند از :
الف ـ پيروى از حدس و گمان
كسى كه آمادگى ندارد از عقل و برهان عقلى پيروى كند ، طبعا در زندگى ، راهى جز پيروى از حدس و گمان ندارد . از اين رو ، در بسيارى از آيات قرآن ، هنگامى كه برهان يا علم نفى شده ، در كنار آن ، پيروى از گمان و تكيه بر تخمين ، مطرح گرديده است .[۱]
ب ـ پيروى از تمايلات نفسانى
دومين خطرى كه در نتيجه مخالفت برهان ، دامنگير انسان مى شود ، پيروى از تمايلات نفسانى است . كسى كه برهان را رها كند ، ناگزير در دام هوس ها و خواسته هاى نامشروع مى افتد . لذا قرآن كريم ، پيروى از هواى نفس را در كنار پيروى از گمان ، نتيجه پيروى نكردن از برهان ، شمرده است .[۲]
ج ـ سرنوشت شوم
قرآن كريم ، سرشار از يادآورى سرگذشت دردناك و عبرت آموز اقوامى است كه در برابر براهين روشن الهى ايستادند و خطرناك ترين سرنوشت ها را براى خويش ، رقم زدند .[۳]روى گردانى اهل مَديَن از حجّت هاى روشنِ شعيب عليه السلام و فرجام هلاكتبار اين قوم ، از نمونه هاى بارز اين يادآورى هاست .[۴]
[۱]ر . ك : نجم : آيه ۲۳ و ۲۷ ـ ۲۸ ، انعام : آيه ۱۴۸ ، زخرف : آيه ۲۰ ، نسا : آيه ۱۵۷ .
[۲]ر . ك : نجم : آيه ۲۳ ، محمّد : آيه ۴۷ .
[۳]ر . ك : دائرة المعارف قرآن كريم : ج ۵ ص ۵۱۶ .
[۴]ر . ك : هود : آيه ۹۱ ـ ۹۴ .
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت