تحلیل سبک‌شناختی نحوی- بلاغی ساخت‌های همپایه در خطبه‌ی یکصد و یازدهم نهج‌البلاغه

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : پديدآورنده : مرتضی قائمی
پديدآورنده : فائزه صاعد انور

سال / شماره پیاپی / صفحه 17-33

چکیده :

امام علی (ع) در خطبه­ی­ یکصد و یازدهم نهج‌البلاغه، بسیاری از صنایع ادبی و تمهیدات زبانی را هنرمندانه به خدمت گرفته است. یکی از شیوه‌های سبک‌ساز ایشان، استفاده­ی گسترده از ساخت‌های همپایه است. امام­(ع) روش­های مختلفی، از جمله تقویت موسیقی و آهنگ کلام و تأکید بر سخنان، با هدف انتقال پیام‌های خود، از این ساخت‌ها استفاده نموده است. ساخت‌ها­ی همپایه در این خطبه، دو سازه­ای، سه سازه‌ای و زنجیره‌ای است. این ساخت­های همپایه شامل: جمله‌های اسمیه، جمله‌های فعلیه و اجزای جمله است که از لحاظ معنایی دارای روابط مختلفی مانند تضاد، ترادف، بیان علّت، تناوب و توالی است. در این پژوهش تلاش شده است به روش تحلیلی-توصیفی، انواع ساخت‌های همپایه در ابعاد گوناگون نحوی و ارتباط آن با حوزه‌های بلاغی، موسیقایی و محتوایی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه‌های مقاله :ساخت‌های همپایه؛ سبک‌شناسی؛ خطبه؛ نهج‌البلاغه