موضوعات ادعيه‏ براى امام زمان‏(ع)

پرسش :

در روایات، در چه زمینه هایی برای امام زمان‏(ع) دعا شده است؟



پاسخ :

بسيارى از اين دعاها را - كه در بخش هفتم دانش نامه امام مهدى(ع) آمده اند - مى توان در موضوعات زير دسته بندى كرد.

۱. دعا براى تحقّق فَرَج و انجاز وعده الهى و درخواست اذن قيام: «أَنجِزْ لِوَلِيِّكَ»؛[۱]«أَنجِزْ لَهُ ما وَعَدتَهُ؛[۲]«وَائذَن لَهُ فى جِهادِ عَدُوِّكَ وعَدُوِّهِ».[۳]

۲. دعا براى اين كه مهدى(ع) همان منجى و مهدى موعود و قائم منتظر و ناصر دين باشد: «تَنتَصِرُ بِهِ لِدينِكَ».[۴]

۳. دعا براى تعجيل در فرج: «و عَجِّل فَرَجَ آلِ مُحَمَّدٍ»؛[۵]«عَجِّل فَرَجَهُ»؛[۶]«أَن تُعَجِّلَ فَرَجَ المُنتَقِمِ».[۷]

۴. دعا براى تحقّق آثار و بركات قيام امام(ع) : «شَملَ الاُمَّةِ»؛[۸]«عَدلاً وقِسطاً»؛[۹]«وأَمِت بِهِ الجَورَ»؛[۱۰]«وجَدِّد بِهِ ما مُحِىَ من دينِكَ»؛[۱۱]«ويُقامُ فيهِ مَعالِمُكَ».[۱۲]

۵ . درخواست پاسدارى و نگاه داشت امام(ع) از آسيب ها و شرور و نيز حفظ از بغى حسودان[۱۳]و افزايش كرامت الهى[۱۴]و مصونيت از نيرنگ دشمنان :[۱۵]«وَليّاً وحافظاً وقائِداً...» ؛[۱۶]«فى حِصانَةٍ مِن بأسِ المُعتَدين».[۱۷]

۶. درخواست خوارى و هلاكت دشمنان خدا و امام : «أَذلِل بِهِ...مَن نَصَبَ لَهُ العَداوَةَ»؛[۱۸]«وَاكفُف عَنهُم بَأسَ مَن نَصَبَ الخِلافَ عَلَيكَ ، وَابسُط سَيفَ نَقِمَتِكَ عَلى  أعدائِكَ المُعانِدينَ».[۱۹]

۷. دعا براى آسانى كار قيام و به يارى آمدن فرشتگان: «وَافتَح لَهُ فَتحاً يَسيراً»؛[۲۰]«وحُفَّهُ بِمَلائِكَتِكَ حَفّاً»؛[۲۱]«وأَرْدِفْهُ بِمَلائِكَتِكَ؛[۲۲]«وَاشْدُدْ أزْرَهُ».[۲۳]

گفتنى است در دعاهاى فراوان در باره امام زمان(ع) ، موضوعات ديگرى مانند: ارسال درودها،[۲۴]بيعت و پيمان بستن با امام،[۲۵]و فراز آوردن باورها و آرمان هاى شيعه،[۲۶]پيوستن به ياران ايشان و طلب صبر و استقامت براى آنان ،[۲۷]شناختن حجّت،[۲۸]تحمّل انتظار و رجعت و حضور در قيام و درآمدن به جرگه يارانش[۲۹]نيز به چشم مى آيد كه با موضوع اصلى در اين پژوهش - حكمت دعا براى امام زمان(ع) - متفاوت است.

همچنين ما به دعاهاى امام زمان(ع) براى خود نگاه جداگانه اى نداشته ايم؛ زيرا برخى از آنها در موضوعات پيش گفته مى گنجند، مانند: دعا براى تعجيل در فرج،[۳۰]آسانى آن[۳۱]و نيز آسانى زندگى امام زمان(ع) در روزگار غيبت و پوشيده ماندن از چشم دشمنان.[۳۲]برخى از اين دعاها نيز دعاى امام براى ياران خويش اند (وَاجمَع لى أصحابى ، وصَبِّرهُم)[۳۳]كه با موضوع اين پژوهش ارتباط ندارند.

همان گونه كه مشاهده مى شود، طيف گسترده اى از درخواست ها در اين ادعيه مطرح شده اند كه بسيارى از آنها روشن و بدون اشكال اند؛ امّا در برخى موارد، درخواست هايى سؤال برانگيز به چشم مى آيند كه در قالب زير بررسى مى شوند.


[۱]ر.ك: ص ۷۹ ح ۱۰۴۰.

[۲]ر. ك : ص ۸۵ ح ۱۰۴۲ .

[۳]ر.ك: ص ۲۰۱ ح ۱۰۷۰ .

[۴]ر. ك: ص ۸۷ ح ۱۰۴۳ و ص ۲۱۳ ح ۱۰۷۵ .

[۵]ر.ك: ص ۷۷ ح ۱۰۳۹ و ص ۲۰۳ ح ۱۰۷۲ و... .

[۶]ر.ك: ص ۷۹ ح ۱۰۴۰ و ص ۱۲۵ ح ۱۰۵۴ و... .

[۷]ر.ك: ص ۸۵ ح ۱۰۴۲ و ص ۲۳۷ ح ۱۰۸۴.

[۸]ر.ك: ص ۷۵ ح ۱۰۳۷ .

[۹]ر.ك: ص ۱۰۹ ح ۱۰۴۶ .

[۱۰]ر.ك: ص ۸۷ ح ۱۰۴۳ .

[۱۱]ر.ك: ص ۸۷ ح ۱۰۴۳ .

[۱۲]ر.ك: ص ۹۵ ح ۱۰۴۴ .

[۱۳]ر.ك: ص ۲۷۵ ح ۱۰۹۲ .

[۱۴]ر.ك: ص ۹۷ ح ۱۰۴۵ .

[۱۵]ر. ك: ص ۲۱۷ ح ۱۰۷۷ .

[۱۶]ر.ك: ص ۱۹۱ ح ۱۰۶۵ .

[۱۷]ر.ك: ص ۹۷ ح ۱۰۴۵ .

[۱۸]ر.ك: ص ۱۰۲ ح ۱۰۴۵ .

[۱۹]ر.ك: ص ۱۱۰ ح ۱۰۴۷ .

[۲۰]ر. ك: ص ۸۸ ح ۱۰۴۳ .

[۲۱]ر. ك: ص ۸۸ ح ۱۰۴۳ .

[۲۲]ر. ك: ص ۸۶ ح ۱۰۴۳ .

[۲۳]ر.ك: ص ۲۲۸ ح ۱۰۷۵ .

[۲۴]ر.ك: ص ۸۷ ح ۱۰۴۵ ، و ص ۱۷۳ ح ۱۰۶۰ و ص ۱۸۱ ح ۱۰۶۲ .

[۲۵]ر.ك: ص ۲۳۳ ح ۱۰۸۲ .

[۲۶]ر.ك: ص ۱۶۱ ح ۱۰۵۶ و ص ۲۱۳ ح ۱۰۷۵ و ص ۳۶۸ ح ۱۱۱۵ و ص ۳۷۷ ح ۱۱۱۶ .

[۲۷]ر . ك : ص ۷۹ ح ۱۰۴۰ و ص ۱۱۳ ح ۱۰۴۹.

[۲۸]ر.ك: ص ۲۷۹ ج ۱۰۹۳ .

[۲۹]ر.ك: ص ۳۶۸ ح ۱۱۱۵ و ص ۳۷۷ ح ۱۱۱۶ و ... .

[۳۰]ر. ك: ص ۱۱۶ ح ۱۰۵۰ و ص ۱۱۹ ح ۱۰۵۱ .

[۳۱]ر.ك: ص ۱۱۰ ح ۱۰۴۷ .

[۳۲]ر. ك: ص ۱۱۸ ح ۱۰۵۱ .

[۳۳]ر.ك: ص ۱۱۷ ح ۱۰۴۹ .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت