ديدگاه‌های استاد محمد باقر بهبودی در گزينش احاديث صحيح - صفحه 300

ديدگاه‌هاي استاد محمد باقر بهبودي در گزينش احاديث صحيح

دكتر مژگان سرشار ۱

چکيده

استاد بهبودي يکي از دانشمندان عصر حاضر در عرصه علوم قرآن، تاريخ اسلام و حديث است. ترجمه کتب اربعه حديثي شيعه، شرح و انتخاب روايات صحيح آن، در قالب گزيده کتب اربعه يا صحاح کتب اربعه، از آثار مهم وي به شمار مي‌رود. اين مقاله براي شناخت روش او در انتخاب روايات صحيح، به مطالعه ديدگاه‌هاي وي، از رهگذر آثار ديگرش از جمله علل الحديث، معرفة الحديث و مقالات پراکنده او در مجلات مختلف مي‌پردازد. تلاش بر اين بوده که اين ديدگاه‌ها در دسته‌بندي‌هاي جدا‌گانه ترتيب يافته و براي هر يک مثال‌هايي ارائه شود که موشکافي‌هاي او را در نقد و انتخاب روايات برتابد. از مهم‌ترين روش‌هاي وي در نقد و اصلاح روايات، مقابله و مقايسه آن است. وي توجه ويژه‌اي به علل حديث و معاريض حديث نيز داشته است.

کليد واژه‌ها: بهبودي، گزيده کافي، گزيده فقيه، گزيده تهذيب، علل الحديث، نقد حديث، احاديث صحيح.

درآمد

در اين مقاله به معرفي و بررسي مباني استاد محمد باقر بهبودي ۲ در شناخت حديث و گزينش احاديث صحيح مي‌پردازيم. پيش از اين حيدر حب الله در کتاب خود، نظرية السنة في الفکر الامامي الشيعي

1.دکتري تخصصي قرآن و حديث. شايسته است از همکار ارجمندم، آقاي سيد علي آقايي به خاطر قبول زحمتِ مطالعه کامل مقاله و تذکر اشکال‌هاي آن سپاسگزاري کنم.

2.. محمد‌باقر بهبودي در ۱۳۰۷ در مشهد به دنيا آمد و در ۱۳۲۷ تحصيلات مذهبي خود را در حوزه علميه آن شهر آغاز کرد و اساتيدش اديب نيشابوري دوم، ميرزا هاشم قزويني و احمد يزدي بودند. در سال ۱۳۳۳ به قم و سپس به نجف مسافرت کرد. در نجف نيز از محضر اساتيدي چون مرحوم سيد ابوالقاسم خويي، سيد محسن حکيم و عبد‌الهادي شيرازي بهره برد و در سال ۱۳۳۵ به مشهد بازگشت. در سال ۱۳۳۷ به تهران آمد و تصحيح، مقابله، تحقيق و تأليف کتب را آغاز کرد. او چند سالي را (۱۳۶۹- ۱۳۷۲) در دانشگاه تربيت مدرس، به تدريس علوم ديني پرداخت. وي همچنين در كتابخانه مسجد جعفري واقع در خيابان قيطريه، در شب‌هاي ايام تعطيل تدريس مي‌کرد. از جمله فعاليت‌هاي او مي‌توان تصحيح، تحقيق و مقابله الميزان في تفسير القرآن از جلد ۷ تا جلد ۲۰ و بحار‌الانوار از جلد ۱۷ تا آخرين مجلد، بجز جلدهاي ۷۷ و ۷۸ را نام برد. بهبودي آثار فراواني در زمينه قرآن، تفسير، فقه، علوم قرآني، تاريخ و حديث دارد. او با زحمت‌هاي توان‌فرسايي که براي کسب صلاحيت لازم در اين زمينه به کار گرفته و با ذهني نقّاد و منطقي، به آثار خود جايگاهي ويژه بخشيده است. وي در طول ساليان دراز، در عرضه داشتِ ده‌ها جلد از کتب حديث، فقه، تاريخ و تفسير به شيوه‌اي منقّح و مصحَّح به نقل و نقد همت گماشته و کارنامه‌اي درخشان از خود به يادگار گذاشته است؛ هر‌چند که ديدگاه‌هاي ويژه او در نقد حديث، با نظرهاي متفاوت و گاه مخالفت‌هاي جدّي روبه‌رو بوده است.

صفحه از 328