سلام كردن پيامبر(ص) به اهل بيت(ع)

محدّثان بزرگ جهان اسلام، رويداد سلام كردن پيامبر صلى الله عليه و آله به اهل بيت عليهم السلام را به طُرُق مختلف از اهل بيت عليهم السلام[۱]و بزرگان صحابه، مانند: ابو سعيد خُدرى،[۲]اَنَس بن مالك، عبد اللّه بن عبّاس[۳]و ابو حمراء روايت كرده اند. بر اين اساس، اصل وقوع اين رُخداد ، از امور مسلّم شمرده مى شود؛ امّا احاديثى مربوط به شمار اين رويداد، به سه گروه تقسيم مى شوند:

گروه اوّل ، احاديثى كه دلالت دارند پيامبر خدا، همه روزه وقتى مى خواست براى نماز صبح به مسجد برود، به درِ خانه على و فاطمه عليهماالسلام مى آمد و با سلام و خواندن آيه تطهير، آنها را به نماز، دعوت مى كرد .

گروه دوم ، احاديثى كه بر اساس آنها خودِ راوى، چند بار عمل پيش گفته را ديده است.[۴]گروه سوم ، احاديثى كه به ظاهر، دلالت دارند كه عملِ ياد شده، همه روزه نبوده و در تعداد روزها، با يكديگر و نيز با احاديث گروه اوّل، اختلاف دارند.[۵]

گروه اوّل و دوم، با يكديگر ناهمسويى ندارند و به قرينه آنها معلوم مى شود كه در گروه سوم ـ اگر همه آنها از نظر صدور، بى اشكال باشند و تصحيفى در آنها راه نيافته باشد ـ راويان، مشاهدات خود را نقل كرده اند و اعتبار نيز آن را تقويت مى كند.

حاصل آنكه پس از نزول آيه تطهير، پيامبر صلى الله عليه و آله براى هر چه روشن تر شدن مقصود از «اهل بيت» در آيه تطهير و نيز مراد از «اهل پيامبر صلى الله عليه و آله » در آيه :  «وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَوةِ؛ و اهل خود را به نماز فرمان ده»  ، همه روز، هنگام نماز صبح بر درِ خانه على و فاطمه عليهماالسلام مى آمده و با سلام دادن و قرائت آيه تطهير، آنها را به نماز، دعوت مى كرده است .

همچنين همه رواياتى كه در بيان اين رويداد، عدد خاصّى را ذكر كرده اند، ناظر به مشاهدات راوى اند و انحصارى از آنها به دست نمى آيد؛ ليكن از برخى روايات ،[۶]چنين پيداست كه اقدام پيامبر صلى الله عليه و آله پس از نزول آيه :  «و اهل خود را به نماز فرمان ده»  بوده است.

ابو سعيد خُدرى مى گويد :

چون آيه :  «و اهل خود را به نماز، فرمان ده»  نازل شد، پيامبر صلى الله عليه و آله در مدّت هشت ماه، هر بامداد به درِ خانه على عليه السلام مى آمد و مى فرمود: «رحمت خدا بر شما باد! هنگام نماز است.  «خداوند، فقط مى خواهد آلودگى را از شما خاندان [ پيامبر ] بزُدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند»  ».[۷]

علّامه طباطبايى قدس سره پس از آوردن روايت ابو سعيد، مى گويد:

ظاهر روايت ، چنين است كه اين آيه، در مدينه نازل شده است و تا آن جا كه من به خاطر دارم، كسى متعرّض اين نكته نشده است و شايد مقصود، بيان اين نكته (مَدَنى بودن آيه) باشد كه پيامبر صلى الله عليه و آله براى عمل به آيه، در مدينه به درِ خانه على عليه السلام مى رفته است، اگر چه آيه در مكّه نازل شده باشد، كه اين نيز از لفظ، دور است.[۸]