دلالت آیه شاهد بر خلافت امام علی(ع)

آیه شاهد:

أ فَمَن کانَ عَلىٰ بَیِّنَةٍ مِن رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ مِنْ قَبْلِهِ کِتَابُ مُوسىٰ إِمَامًا وَ رَحْمَةً. (هود: ۱۷)

آیا کسى که بر حجّتى روشن از جانب پروردگار خویش است و گواهی از وی به دنبال اوست و پیش از او، کتاب موسی (تورات) که پیشوا (راه نما) و رحمت بوده است [، بر صداقت او گواهی داده، با کسی که چنین دلائل روشنی ندارد، یکسان است]؟!

روایات فراوانى از فریقین وارد شده که نشان مى دهند مراد از «شاهد» در آیه، امام على(ع) است. در این جا به ذکر چند روایت، بسنده مى کنیم:

۱. از پیامبر خدا(ص) روایت شده که فرمود:

(أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَینَةٍ مِّن رَبِّهِ) أنا، و (یتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ) عَلِىٌّ.[۱]

مراد از (آیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجّت و دلیلى روشن است)، من هستم و مراد از (و شاهدى از او، پیروى اش مى کند)، على است.

۲. از امام علی(ع) روایت شده که فرمود:

ما مِنْ رَجُلٍ مِن قُرَیشٍ إلّا وقَد نَزَلَتْ فیهِ الآیَةُ والآیَتانِ.

هیچ شخص قریشی نیست، مگر آن که آیه یا آیاتی در باره او نازل شده است.

و آن گاه در جواب شخصی که از ایشان سؤال کرد: «چه آیه ای در باره تو نازل شده است؟»، فرمود:

أما تَقرَأُ الآیَةَ الَّتی نَزَلَت فی هودٍ: ویَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنهُ؟[۲]

آیا آیه ای را که در سوره هود آمده است نخوانده ای که می فرماید: «وَ یتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ».

۳. سیوطی می گوید: ابن مردویه و ابن عساکر از امام علی(ع) نقل کرده اند که فرمود:

رَسولُ اللّهِ(ص) (بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ)، و أنا (شاهِدٌ مِنْهُ).[۳]

رسول خدا (بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ) است و من (شاهِدٌ مِنْه) هستم.

۴. ابو طفیل می گوید: علی بن ابی طالب(ع)، بالای منبر مسجد کوفه برای ما خطبه می خواند. ابن کوّاء به سوی ایشان رفت و سؤال کرد: «آیا آیه ای در باره تو نازل شده است که هیچ کس با تو در آن شریک نباشد؟». امام(ع) فرمود:

نَعَم، أما تَقرَأُ: (أَفَمَنْ کانَ عَلیٰ بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلوهُ شاهِدٌ مِنْهُ)؟ فَالنَّبِیٌّ(ص) کانَ عَلیٰ بَیِّنَةٍ مِن رَبِّهِ، و أنَا الشّاهِدُ مِنهُ.[۴]

آری! مگر این آیه را نخوانده ای که می فرماید: (أَ فَمَنْ کانَ عَلى بَینَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ)؟ پیامبر از جانب پروردگارش بر حجّتی آشکار است و من، آن شاهدی هستم که از او و پیروش هستم.

۵. راوی می گوید از ابو الحسن (امام کاظم(ع) یا امام رضا(ع)) در باره این سخن خدا: (آیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجّتى روشن است و شاهدى از او در پى اوست) پرسیدم. فرمود:

أمیرُ المُؤمِنینَ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِ الشّاهِدُ عَلی رَسولِ اللّهِ و رَسولُ اللّهِ عَلیٰ بَیِّنَةٍ مِن رَبِّهِ.[۵]

امیر مؤمنان ـ که درودهاى خدا بر او باد ـ، شاهد بر پیامبر خداست و پیامبر خدا بر حجّت روشن از جانب پروردگارش است.

آیه یاد شده در باره گواهی امیر مؤمنان(ع) است؛ لیکن با توجّه به این که دیگر امامان اهل بیت(ع) نیز وارث علوم انبیا[۶]و برخوردار از ویژگی های علمی، اخلاقی و عملی امام علی(ع) هستند، این آیه شامل گواهی آنان نیز هست.