امام علی(ع) پیشتاز در کردار
پرسش :
آیه نجوا چگونه بر فضیلت امام علی(ع) دلالت دارد؟
پاسخ :
آیه نجوا:
یٰأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا نَاجَیتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُواْ بَینَ یدَی نَجْوَاکُمْ صَدَقَةً ذٰلِکَ خَیرٌ لَّکُمْ وَ أطْهَرُ فَإِن لمْ تَجِدُواْ فَإِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ.[۱]
ای کسانی که ایمان آورده اید! زمانی که می خواهید با پیامبر نجوا کنید، پیش از آن، صدقه ای بدهید. این [کار] برای شما بهتر و پاکیزه تر است. پس اگر [مالی برای صدقه ] نیافتید، پس [بدانید] خداوند، آمرزنده و مهربان است.
در سبب نزول گفته شده: علّت نزول این آیه، مزاحمت هایی بود که ثروتمندان به وجود می آوردند و باعث تضییع وقت گران بهای پیامبر و آزار مؤمنان فقیر می شد. وقتی این حکم نازل شد، هم آزمونی برای اغنیا بود، هم کمکی به مستمندان، و هم وسیله ای مؤثّر برای کم شدن مزاحمت ها.
بیشتر مفسّران شیعه و اهل سنّت نوشته اند[۲]تنها کسی که به این آیه عمل کرد، امیر مؤمنان علی(ع) بود[۳]با آن که او از اصحاب ثروتمند نبود و زندگی ساده و زاهدانه ای داشت. علی(ع) با پیشی گرفتن از دیگران در عمل به این آیه، به فضیلت بزرگی دست یافت، به گونه ای که عبد اللّه بن عمر گفته است:
علی، سه فضیلت داشت که اگر یکی از آنها برای من حاصل می شد، از [داشتن] شتران سرخ موی[۴]بهتر بود: نخست، آن که پیامبر(ص) فاطمه( را به همسری او درآورد؛ دیگر، دادن پرچم به دستش در روز خیبر؛ و دیگر، [نزول] آیه نجوا [در حقّ او].[۵]
[۱]. سوره مجادله، آیه ۱۲.
[۲]. ر. ک: دانش نامه امیر المؤمنین(ع): ج۱۰ ص۳۴۷، آیه ای که جز امام علی(ع) کسی بدان عمل نکرد.
[۳]. تفسیر مقاتل بن سلیمان: ج۴ ص۲۶۳، تفسیر القمّی: ج ۲ ص۳۵۷، تفسیر الطبری: ج۲۸ ص۲۷، تفسیر الثعلبی: ج۹ ص۲۶۱، تفسیر الفخر الرازی: ج ۲۹ ص۴۹۶، الدرّ المنثور ج۶ ص۱۸۶، تفسیر الآلوسی: ج ۱۴ ص۲۲۵، شواهد التنزیل: ج۲ ص۳۲۰.
[۴]. این تعبیر در میان عرب، برای اشاره به با ارزش ترین اموال، به کار می رفته است.
[۵]. تفسیر الثعلبی: ج۹ ص۲۶۲، تفسیر القرطبی: ج۱۷ ص۳۰۲، المناقب، ابن شهرآشوب: ج۱ ص۳۴۶.
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت