حجیت مثبتات اصول و امارات و کارکرد حقوقی آن

مشخصات :

دانشجو : مجتبی جلیلی فرد

استاد راهنما : سید محمود علوی
استاد مشاور : سید ابوالقاسم نقیبی

مقطع و رشته تحصیلی : کارشناسی ارشد
مرکز آموزشی : دانشگاه قرآن و حدیث
سال دفاع : اسفند 1391

چکیده :

موضوع پایان­نامه در ارتباط با حجیت مثبتات اصول و امارات و کارکرد حقوقی آن می­باشد که از یک مقدمه و سه فصل تشکیل شده است. در قسمت مقدمه مباحثی مانند بیان مسئله تحقیق، سؤالات تحقیق، فرضیات تحقیق، ضرورت و اهداف و... ذکر شده است. در فصل اول مفاهیمی از اصول و امارات به صورت جداگانه معرفی شده و عناوینی از اصول مانند تعریف اصل، اقسام اصل، جایگاه و مواضع رجوع به اصول عملیه، اصل محرز و غیر محرز و... و همچنین عناوینی از امارات مانند تعریف دلیل، حجت، اماره، قطع، اقسام قطع، ظن، اقسام ظن، اصل تتمیم کشف، اقسام اماره و... ذکر شده است. در فصل دوم مثبتات اصول مورد بررسی قرار گرفته که با معرفی اجمالی اصول شروع شده و در ادامه مطالبی در ارتباط مثبتات استصحاب مانند اماره یا اصل بودن استصحاب، شناخت مفاد اخبار و آثار شرعی و عقلی استصحاب، لوازم شرعی و غیر شرعی، استصحاب تأخر حادث، تعریف اصل مثبت، تاریخچه اصل مثبت، تبیین دیدگاه­های اصولیون در مثبتات اصول، بررسی اقوال و ادله­ی اصولیون نسبت به اعتبار و عدم اعتبار مثبتات اصول، ادله­ای مانند اطلاق ادله، تعبد به ملزوم مستلزم تعبد به لازم و... و همچنین به ادله­ی عدم حجیت مثبتات اصول مانند تعارض بین جانب ثابت و مثبت، عدم شمول روایات استصحاب نسبت به مثبت، عدم قابلیت تعلق جعل شرعی به آثار عقلی و عادی، قصور ادله­ی استصحاب نسبت به لوازم عقلی و عادی، عدم انصراف ادله­ی استصحاب نسبت به آثار عقلی و عادی و... ذکر شده است. و در ادامه­ی این فصل به مستثنیات از عدم حجیت مثبتات اصول مانند واسطة خفی و جلی اشاره شده و سپس موارد اختلافی در اصل مثبت بودن مانند استصحاب شرط یا مانع، استصحاب برائت از تکلیف برای نفی عقاب و... بررسی شده و در ادامه به کارکرد مثبتات اصول در فقه و حقوق پرداخته شده و حدود بیست و هفت مورد مثال زده شده است و سپس در پایان این فصل نگاهی به مثبتات قاعده فراق و تجاوز، اصالة الصحة، اصالة الطهارة، و اصالة الحلیة شده است. در فصل سوم به بررسی مثبتات امارات اصولی و حقوقی پرداخته شده و ادله­ای مانند اصل تتمیم کشف و طریقیت، بنای عقلاء، اطلاق ادله­ی امارات و... مورد بررسی قرار گرفته و سپس مثبتات اماراتی مانند اقرار، بیّنه، ید، خبر واحد بررسی شده و در پایان این فصل به کارکرد مثبتات امارات در فقه و حقوق پرداخته شده که مجموعاً بیست و یک مورد می­باشد.

کلیدواژگان : مفاهیم، حجیت، مثبتات، اصول، امارات، کارکرد، فقه، حقوق.