آتش بلا و حجاب های عقل

آتش بلا و مشکلات و حوداث تلخ، داروی قوی و مؤثری است که با سرعت حجاب ها و موانع شناخت های عقلی را می سوزاند و با از بین بردن این موانع آینه عقل را شفاف و صیقلی می کند و بیماری هوس را درمان و دیده عقل را بینا می سازد.

این دارو از داروی موعظه بسیار قوی تر و مؤثرتر است. زدودن زنگارهای عقل با موعظه، همانند پاکسازی آینه با آب است، و زدودن زنگارهای عقل با بلا همانند پاکسازی شمشیر با آتش است. آری زنگارهای بسیار را جز با آتش نمی توان زدود. بسیار دیده شده است که کسانی که با موعظه و ارشاد و پند و اندرز قابل اصلاح نبوده اند وقتی با حادثه تلخی در زندگی مواجه شده اند و در کوران مشکلات قرار گرفته اند و سرشان به سنگ بلا خورده است، دفعتا حجاب ها از مقابل دیده عقل آنان برخاسته است و از خواب غفلت بیدار شده اند.

فلسفه بلا و مشکلات

اصولاً یکی از رازهای حوادث تلخ و مصائب و مشکلاتی که برای انسان پیش می آید، از دیدگاه اسلام، پاکسازی آینه عقل و بیدار کردن افرادی است که زمینه بیداری دارند. در سوره سجده، در مورد رنجها و دردها و سختی های زندگی می خوانیم:

«وَ لَنُذِیقَنَّهُم مِّنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَی دُونَ الْعَذَابِ الْأَکبَرِ لَعَلَّهُمْ یرْجِعُونَ.

و حتما به آنان از عذاب نزدیک تر می چشانیم پیش از عذاب بزرگ تر ؛ شاید که باز گردند» .

مقصود از «عذاب نزدیک تر» مصائب و رنج هایی است که انسان در این جهان به آنها مبتلا می شود، و مقصود از «عذاب بزرگ تر» عذاب آخرت و کیفر مجرمان در جهان پس از مرگ است.

خداوند متعال در این آیه کریمه می فرماید: ما گروهی را پیش از آن که به عذاب آخرت و آتش دوزخ که «عذاب اکبر» است، دچار شوند در همین جهان به «عذاب ادنی» که مصائب و رنج های زندگی است، مبتلا می کنیم ؛ چرا؟

دلیل رنج های دنیوی برای این گروه این است که حجاب از دیده عقل آنان برداشته شود و متنبه و متذکر گردند. و بدین رو، پاک شدن آینه عقل و بینا شدن دیده دل و تنبه و تذکر یکی از رازها وفلسفه های مهم بلا از دیدگاه قرآن کریم و اسلام است.