کليد رستگاري

(کتابشناخت مفتاح الفلاح)

محمود ملکي

چکيده

دعا نويسي، از قديميترين سبکهاي نگارش در حوزه دين محسوب ميشود. عالمان نيز، به اين سبک نوشتار توجه ويژهاي داشتهاند. در اين ميان، مفتاح الفلاح، اثر شيخ بهايي داراي اهميت خاصي است. نسخههاي فراوان خطي و شرحها و تعليقهها و ترجمههاي آن، از ارزشمندي آن حکايت دارد. اين مقاله، به کتابشناسي توصيفي اين کتاب ميپردازد.

کليد واژهها: مفتاح الفلاح، شيخ بهايي، دعا، حديث، روايت.

مقدمه

دعا، در فرهنگ ديني، جايگاه ويژهاي دارد، چنانکه در روايات، از آن به محبوبترين اعمال، نزد خداوند ( الکافي: ج 2 ص 467) و سلاح مؤمن (همان: ص 468)، ياد شده است.
اهل بيت(، با ترغيب و تشويق مردم به دعا، به آنان دعاهايي را آموزش ميدادند که در ميان اين دعاها، صحيفه سجاديه، که تنها کتاب دعايي بجاي مانده از امامان( است، توجه اهل بيت( به همه جوانب زندگي را، از طريق دعا، نشان ميدهد.
اصحاب امامان و عالمان شيعي نيز، با تأثير از اين ترغيب و تشويقها، به دعانويسي، اهتمام خاصي نشان داده، کتابهاي بسياري در اين زمينه تأليف کردهاند، که گزارشي خلاصه وار از اين تأليفات، در اينجا ميآيد.
* کتاب يوم و ليلة، معاوية بن عمار دهني (م 175).
* کتاب عمل يوم و ليلة، يونس بن عبدالرحمان (اوايل قرن سوم).
* کتاب عمل يوم و ليلة، محمّد بن خالد برقي (همان عصر).
* کتاب عمل يوم و ليلة، محمّد بن ابي عمير (م217).