مقدمه

كمال انسانى از ديدگاه وحى در پرتو ايمان و عمل صالح و شكيبايى بر حق و سفارش به آن حاصل مى شود؛ هم چنان كه زيانكرد بشر، در اثر فقدان آن دو تحقق مى يابد:« سوگند به عصر كه انسان در خسران است، جز كسانى كه ايمان آورده و حق را توصيه كرده و به شكيبايى فراخوانده اند». ^۱
اصولاً ايمان، نيّت و باطن هر شخص، شكل دهنده ساحتار عمل و رفتار ظاهرى و معيار ارجگذارى كار كرد او است و در اثبات اين معنا، عقل و نقل ـ به عبارت ديگر نصوص قرآنى و حديثى با براهين علمى و فلسفى ـ هماهنگ اند.
قرآن مجيد، كار شايسته را زاييده ايمان و اعتراف به حقيقت مى داند؛ همچنان كه كفر را منشأ كردار ناشايست مى شناسد:
«كسانى كه ايمان آورده اند و يهوديان و نصرانيان و صائبيان و هر كس كه به خدا ايمان داشته و روز آخرت را باور كرده و كار شايسته كرده است، پاداششان در نزد پروردگارشان محفوظ است. خوفى بر ايشان نيست و غمگين مباشند». ^۲«قل كل يعمل على شاكلته فربكم اعلم بمن هو اهدى سبيلاً»^۳ ؛ «بگو! هر كس بر اساس ساختار خود عمل مى كند و پروردگار شما داناتر است كه چه كسى بهره بيشترى از رستگارى دارد».