پيشينه عرض دين و حديث
سيد محمد كاظم طباطبايى
اطمينان انسان به باورها و يافته هاى خويش، موجب اعتقاد عميق تر و محكم تر او خواهد گشت. همان سان كه حضرت ابراهيم عليه السلام از پروردگار درخواست كرد تا چگونگى زنده شدن و حشر موجودات را به وى نشان دهد، خداوند از او پرسيد: «او لم تؤمن؟» و او در جواب عرضه داشت: «بلى و لكن ليطمئن قلبى»۱ .
دغدغه فكرى هر انسان عاقل و انديشمند آن است كه به مطابقت دانش، باورها و اعتقادات خود باحق و واقعيت آگاهى داشته باشد. اين گونه دانش است كه مى تواندتكيه گاه معتبرى براى او گردد. «عرضه حديث» و«عرضه دين» ازاين منظر قابل تأمل وتحليل است.
عرضه حديث
راويان فقيه و آنانى كه به درايت در حديث بيش از روايت آن اهميت مى دادند، ۲ هماره در پى آن بودند كه:
1. به صدور احاديثِ ـ حتّى احاديث مشهور ـ اطمينان پيدا كنند.
2. نص حديث را آن گونه كه صادر شده است، ياد گيرند.
3. معنا و مفهوم دقيق و كامل احاديث را دريابند.
1.سوره بقره (۲)، آيه ۲۶۰.
2.«عليكم بالدرايات لا بالروايات» (كنز الفوائد، ص ۱۹۴) و يا «حديث تدريه خير من الف حديث ترويه» از احاديثى است كه پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام براى عمق بخشيدن به دانش اصحاب خود به آنان توصيه كرده اند.
