پيشينه عرض دين و حديث - صفحه 241

6. فهم برتر

درايت حديث، هم مورد سفارش ائمه و هم مورد علاقه راويان فقيه بوده است. در بسيارى از موارد، راويان حديث آن را پذيرفته بودند؛ ولى كنجكاوى و دانش پژوهى اقتضا مى كرد كه دقيق تر و عميق تر آن را فراگيرند. در بعضى موارد نيز معناى حديث آن مقدار بلند و والا بود كه از محدوده درك بعضى بالاتر بود و آنان را وادار به عرضه آن بر معصومين مى ساخت. برخى از اين احاديث را مى آوريم:
ـ الدنيا كفلقة الجوزة: حمزة بن عبداللّه مى گويد: بر پشت كاغذى نوشتم: دنيا همچون نيمه گردويى در مقابل امام عليه السلام تصوير شده و حضور دارد. سپس آن را به امام رضا عليه السلام عرضه كردم و گفتم: اصحاب ما حديثى را نقل مى كنند كه من منكر آن نيستم، ولى دوست دارم آن را از شما بشنوم. امام عليه السلام در آن نوشته نگريست و سپس آن را درهم پيچيد به گونه اى كه گمان بردم بر ايشان گران آمد. سپس فرمود: اين سخن حق است. آن را از كاغذ به پوست منتقل كن (تا ماندگارتر باشد). ۱
ـ احمد بن عمر مى گويد: به امام رضا عليه السلام گفتم: ما از امام صادق عليه السلام روايت مى كنيم كه «زمين بدون وجود امام باقى نمى ماند» آيا ممكن است كه زمين باشد و امام در آن نباشد؟ امام رضا عليه السلام فرمود: پناه بر خدا [زمين در اين حالت ]لحظه اى باقى نمى ماند و در اين صورت فرو مى ريزد. ۲
ـ إذا عرفت فاعمل ما شئت: فضيل بن عثمان مى گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيده شد: اين ناپاكان [غلات] از پدرت روايت مى كنند كه فرمود: «چون معرفت پيدا كردى هر عملى را خواستى انجام بده» و بر اين اساس همه حرامها را حلال مى شمرند.

1.اختصاص، ص ۲۱۷.

2.كافى، ج ۱، ص ۱۹۷، ح ۱۰.

صفحه از 244