مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : الغيبه
محل نشر : قم
ناشر : انوار الهدی
تاریخ انتشار : 1422 ق
قطع : وزیری
زبان : عربی
رده بندی کنگره : BP‎‏ ‎‏141‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏9‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏1300
منبع: افق حوزه
جستجو در Lib.ir

الغيبه

کتابی مهم در مورد حضرت مهدی(ع)

ابو عبد اللَّه محمّد بن ابراهيم ملقّب به كاتب نعمانى و معروف به ابن ابى زينب (زنده در ۳۴۲ق) درباره انگيزه نگارش اين كتاب، مى گويد:« من، در جامعه مى ديدم شيعيان و علاقه مندان به محمد و آل محمد(ص) به گروه هاى مختلفى تقسيم شده اند و نسبت به امام زمان و ولى امر و حجت پروردگار خود سرگردان گشته اند. پس از بررسى، دليل آن را غيبت آن حضرت يافتم، چنان كه رسول خدا و حضرت على و ائمه معصومين نيز به آن اشاره نموده اند، لذا به يارى خداوند بر آن شدم تا رواياتى كه مشايخ بزرگ روايى، از امير المؤمنين و ائمه معصومين، درباره غيبت امام عصر( عج) روايت كرده اند، جمع آورى نمايم.

بسيارى از رواياتى را كه اكنون در اختيار من است، علماى اهل تسنن نيز روايت كرده اند، البته روايات آنان در اين باره، بسيار گسترده تر از رواياتى است كه اكنون در اختيار من مى باشد.»

اين كتاب که كتاب، داراى ۲۶ باب و شامل ۴۷۸ روايت است، در سال ۳۴۲ ق، در اوايل غيبت كبرى، در شهر حلب، به نگارش درآمده است.

دیگر اينکه الغیبه، توسط ابو حسين، محمد بن على شجاعى كاتب، از آغاز تا پايان بر مؤلف آن، قرائت شده و مؤلف نيز اجازه روايت آن را به وى داده است.

ديگر روات نيز در نزد شجاعى قرائت مى كردند، سپس فرزند او، حسين بن محمد شجاعى، نسخه قرائت شده در نزد مؤلف و ديگر كتاب هاى پدرش را در اختيار نجاشى كه از مشايخ بزرگ شيعه است، قرار داده است.

اکثر بخشهای کتاب، نسبتا، کوتاه است. ابواب مفصل کتاب - که چهره ی کلی کتاب را شکل داده اند - عبارت است از:

بخش چهار «ما روی فی ان الائمة اثنا عشر اماما و انهم من الله و اختیاره»

در پایان این باب، روایاتی چند از طرق عامه در اثبات عدد دوازده امام علیهم السلام نقل شده است. در ضمن آن، به نقل عبارتی از تورات درباره نام های امامان به زبان عبری می پردازد.

مؤلف باب دیگری (باب ۶) را درباره احادیث دوازده امام که از طریق عامه نقل شده، گشوده، که ظاهرا پس از تالیف کتاب افزوده شده است (سید محمدجواد شبیری).

بخش دهم «ما روی فی غیبة الامام المنتظر و هو الثانی عشر

بخش ۱۳ «ما روی فی صفته و سیرته و فعله و فی اصحابه و ما یرید الله، جل و عز، به، و ما نزل من القرآن فیه ».

بخش ۱۴ «ما جاء فی العلامات التی تکون قبل قیام القائم علیه السلام و یدل علی ان ظهوره یکون بعدها کما قالت الائمة علیهم السلام »

در این چند باب گسترده، عناوین فرعی هم ذکر شده که نقل احادیث را منظم تر می سازد.

ابواب کتاب، تقریبا سه گونه اند: ابواب مقدماتی (مربوط به مبانی غیبت)، غیبت و دوران غیبت، عصر ظهور و علائم آن.

نه باب نخستین کتاب، به مبانی عقیدتی غیبت، مانند لزوم راز داری و الهی بودن منصب امامت و ضرورت وجود امام بر روی زمین و روایات مربوط به دوازده امام علیهم السلام می پردازد.

سه باب بعدی (باب ۱۰ تا ۱۲) به غیبت و گزارش دوران غیبت اختصاص دارد. باب ۱۵ و ۱۶ نیز به همین دوران مربوط می گردد.

بقیۀ ابواب کتاب، به دوران ظهور یا علائم ظهور می پردازد.

در این میان، یک باب (باب ۲۴) موضوع خاصی را دنبال می کند. این باب، بطلان امامت اسماعیل (فرزند امام صادق علیه السلام) را اثبات می کند که در ارتباط با ادعای مهدویت خلیفه ی فاطمی است - که به مذهب اسماعیلی بود.

چاپهای الغیبه

  1. چاپ سنگی، به کوشش علی نقی گیلانی، دار الخلافه، طهران، ۱۳۱۸. این کتاب، به خط محمد قم
  2. چاپ تبریز، مکتبه ی صابری، ۱۳۸۳. این چاپ، از روی چاپ پیشین افست شده است؛
  3. تصحیح علی اکبر غفاری، مکتبه ی صدوق، تهران، ۱۳۹۷. این چاپ، نخست بدون اعراب نشر یافت و سپس به دست آقای محسن احمدی، با بازنگری حسین آقا استاد ولی، اعراب گذاری شد؛
  4. تحقیق فارس حسون کریم، انوار الهدی، قم، ۱۴۲۲. این چاپ، از روی چاپ پیشین، با حذف حواشی کتاب و افزودن تخریج احادیث، انجام گرفته است .

ترجمه های الغیبه

  1. ترجمه سیداحمد فهری زنجانی، ترجمه مقدمه استادعلی اکبر غفاری توسط حسین استادولی، دار الکتب الإسلامیه، ۱۳۶۲ش، تهران؛
  2. ترجمه محمدجواد غفاری، نشر صدوق، چاپ دوم، ۱۳۷۶ش، تهران.

منابع:

مقدمه زنده یاد استاد علی اکبر غفاری؛ نعمانی و کتاب الغیبه از محمدجواد شبیری، مجله موعود.

عباسعلی مردی