سیاست علوى

پرسش :

امام علی(ع) چگونه به سیاست نگاه می کرد؟



پاسخ :

سیاست در نگاه على علیه السلام ، اداره استوار جامعه بر اساس معیارهاى الهى، و حركتى حق مدارانه است. او كه مى گوید:

المُلكُ سیاسَةٌ . كشوردارى ، سیاست است.

و هرگز براى رسیدن به قدرت و حراست از قدرت به دست آمده، هر كارى را روا نمى داند؛ بلكه به عكس، او توسّل به ابزار نامشروع را حتى به بهاى از دست دادن قدرت صحیح نیز جایز نمى داند.

بر پایه آموزه هاى علوى، سیاستْ شناخت و بهره ورى از ابزارهاى مشروع در اداره جامعه و تأمین رفاه مادّى و معنوى مردم است. به دیگر سخن، در آموزه هاى علوى، به كارگیرى شیوه هاى نامشروع و ابزار به ظاهر كارآمد، امّا به واقع ناصحیح، سیاست نیست؛ بلكه خدعه، نیرنگ، فریب و به تعبیر امام صادق علیه السلام ، «نكراء»است.[۱]

از نگاه على علیه السلام ، حكومت، چیرگى بر دل ها و تسخیر خردها و عاطفه هاست، نه رام سازى «تن»ها و سلطه بر افراد و چیرگى بر گُرده ها. چنان تفسیرى از حكومت، چه نیازى به توسّل به ابزار نامشروع سیاسى دارد. قدرت در نگاه او جز براى احقاق حق، قداستى ندارد تا براى حفظ آن، به شیوه هاى باطلْ چنگ بیفكند. تصرّف دل ها راهى جز استفاده صحیح از شیوه ها و راه سپردن بر اساس ارزش ها ندارد. سیاست هاى نامشروع و باطلگرایانه، شاید روزگارى كوتاه، با جست و خیزْ سلطه بیافرینند و آن را ادامه دهند؛ امّا هرگز دوام نخواهند آورد و براى مردم، جز زیان، چیزى نخواهند داشت كه:

لِلحَقِّ دَولَةٌ ولِلباطِلِ جَولَةٌ .[۲]حقّ را دولتى است، و باطل را جولانى .


[۱]امام صادق عليه السلام درباره هوش سياسى معاويه مى فرمايد: «تلك النكراء تلك الشيطنة وهي شبيهة بالعقل وليست بالعقل؛ اين ، نيرنگ و شيطنت است و به عقل مانَد؛ اما عقل نيست». (الكافى : ۱ / ۱۱)

[۲]الكافى : ۲ / ۴۴۷ .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت