جامعه کوفه از نظر نژادی

پرسش :

جامعه کوفه از نظر نژادی چگونه بود؟



پاسخ :

جامعه کوفه را از نظر نژادی، می توان به دو بخش عرب و غیرعرب، تقسیم کرد. بیشتر مردم عربِ ساکن کوفه، قبایلی بودند که با آغاز فتوحات اسلامی در ایران، از شبه جزیره عربستان، به قصد شرکت در جنگ، به سمت عراق، کوچ کردند و سرانجام، پس از پایان فتوحات، در کوفه و بصره، مسکن گزیدند.

این قبایل ـ که هسته اوّلیه ساکنان کوفه را تشکیل می دادند ـ، از دو تیره قَحْطانی و عَدْنانی بودند که در اصطلاح، «یمانی» و «نِزاری» خوانده می شدند. از بیست هزار خانه ساخته شده در آغاز تأسیس کوفه، دوازده هزار خانه به یمانی ها و هشت هزار خانه به نِزاری ها تعلّق داشت.[۱]در آغاز، یمانی ها علاقه بیشتری نسبت به اهل بیت علیهم السلام داشتند و از همین رو، معاویه، سرمایه گذاری بیشتری برای جذب آنها کرد.[۲]

بخش دیگری از عرب های ساکن کوفه را قبایلی مانند بنی تَغلِب تشکیل می دادند که پیش از اسلام، در عراق، سکونت گزیده بودند و پیوسته با ایرانیان در جنگ بودند. اینان، با آغاز فتوحات اسلامی، به مسلمانان پیوستند و آنها را در فتوحات، یاری دادند. سپس بخشی از آنها در شهرهای تازه تأسیس اسلامی، سُکنا یافتند.[۳]

مردمان غیر عرب کوفه ـ که اندکی از جمعیت آن را تشکیل می دادند ـ، شامل گروه هایی همچون مَوالی،[۴]سُریانی ها[۵]و نَبْطی ها[۶]بودند.[۷]


[۱]الحياة الإجتماعية و الاقتصادية فى الكوفة فى القرن الأوّل الهجرى : ص ۴۷ .

[۲]تاريخ التمدّن الإسلامى : ج ۴ ص ۳۳۸ . نيز ، ر . ك : فتوح البلدان: ص ۲۷۴ .

[۳]الحياة الاجتماعية والاقتصادية فى الكوفة فى القرن الأول الهجرى : ص ۴۲ .

[۴]منظور از مَوالى ، مسلمانان غير عرب (مانند : ايرانيان ، رومى ها و تركان) هستند (تاريخ تمدّن اسلامى ، جرجى زيدان : ص ۶۸۶) .

[۵]. سُريانى ها ، كسانى بودند كه به زبانى سريانى سخن مى گفتند . آنان، امروزه مسيحى اند و در سوريه و شمال بين النهرين زندگى مى كنند (المنجد : ص ۳۵۴ «السُّريان») .

[۶]نَبْطى ها ، طايفه اى از عرب بودند كه داخل عجم ها و روميان شده بودند و نسبشان با آنان درآميخته بود و فرهنگ و زبانشان را از دست داده بودند (مجمع البحرين : ج ۳ ص ۱۷۴۶) .

[۷]حياة الإمام الحسين عليه السلام : ج ۲ ص ۴۳۷- ۴۳۹ .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت