مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : سلوه الحزین و تحفه العلیل(دعوات)
محل نشر : قم
ناشر : مکتبه العلامه المجلسی
تاریخ انتشار : 1385 ش
زبان : عربی
رده بندی کنگره : BP‎‏ ‎‏267‎‏/‎‏54‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏6‎‏س‎‏8
منبع: افق حوزه
جستجو در Lib.ir

سلوه الحزین و تحفه العلیل(دعوات)

احادیث در موضوع دعا و ذکر

‏سلوه الحزین و تحفه العلیل مشهور به دعوات راوندی، تألیف شیخ قطب الدین، ابو الحسن یا ابو الحسین، سعید بن هبه الله راوندی کاشانی (م ۵۷۳ق)، شامل روايات متعدد از معصومين( ع) در موضوع ادعيه و اذكار است.

اين كتاب را «الدعوات» مى‏خوانند، چون مشتمل بر دعاهاى مختلف در مناسبت‏هاى گوناگون است و« سلوه الحزين» مى‏گويند (مؤلف، همين نام را برگزيده است)، چون انسان غمگين را خرسند مى‏كند و اندوه را از دل او مى‏زدايد.

این کتاب مورد توجه علما بوده و در کتابهای علمای شیعه نقل شده است؛ از جمله: علامه مجلسی در بحار، محدث نوری در مستدرک،  شیخ عبد الله بحرانی در عوالم، محدث بحرانی در حدائق ناضره، نراقی در مستندالشیعه و شیخ انصاری در کتاب الطهاره از آن نقل کرده اند.

كتاب، در یک مقدمه و چهار باب تدوین شده است:

مقدمه در بیان مرض و ابتلاست؛ و احادیثی را شامل است که حکمت درد و گرفتاری برای انسان ها را بیان کرده اند. نخستین حدیث از امام صادق علیه السلام گویای این است که مؤمن هم به مصیبت و هم به بیماریِ تنش از خداوند اجر می گیرد.

بخش اول شامل دو فصل است:  فصل اول به اهمیت دعا و جایگاه آن در روایات اسلامی پرداخته؛ و فصل دوم به چگونگی دعا و آداب و اوقات استجابت آن می پردازد.

ذیل این فصل دارای دو عنوان جداگانه الحاح و اصرار به دعا، و ذکر استجابت دعای امامین صادقین علیهما السلام می باشد.

بخش دوم به صحت و آنچه به حفظ صحت مربوط است بیان شده و تلاش دارد خصالى را بشناساند كه با وجود آنها آدمى از طب بى‏نياز می شود. عافيت و سلامتى با كمك نماز و دعا، نمازهاى پيامبر و ائمه علیهم السلام، تسبيح‏هاى پيامبر و ائمه علیهم السلام، نمازهاى ايام هفته، و تعويذهاى ايام هفته از مطالب این بخش است.

ذیل این بخش دو عنوان حالات عافیت و شکر به آن، و برشماری برخی از خوردنی ها و نوشیدنی ها و چگونگی تناول آمده است.

بخش سوم به بیان بیماری و منافع دنیوی و اخروی آن می پردازد.

فصلی نیز به بیان نماز بیمار؛ آداب عیادت و دعای نزد مریض اختصاص دارد.

در فصلی به درمان با تربت پاك امام حسين( ع) و دعا و صدقه، اشارت رفته؛ و فصلی دیگر به آنچه که بر مریض مستحب است پرداخته؛ فصلی عیادت مریض و وصیت بیمار را گوشزد کرده؛ و آنگاه به بیان نوشته ای دست یازیده که با میت دفن می شود.

بخش چهارم به مرگ و دهشت از آن پرداخته و دعاهای مختلف  دفن و تلقين و زيارت ميت و ذكر قبر و حالات آن را در بر دارد.

این بخش شامل فصلی با عنوان «تعازی» (یکدیگر را به صبر سفارش کردن) است.

شایان ذکر است که مطالب کتاب روایات هستند؛ اما نویسنده به ذکر اسناد نپرداخته؛ اما با توجه به اینکه نزدیک به عصر ائمه علیهم السلام است و وی از افراد مورد اعتماد نقل كرده و روايات مورد وثوق خود را از آنان اخذ کرده دارای اهمیت می باشد. از همین روست که بسیاری از علما از آن نقل كرده اند.

ترجمه دعوات

این کتاب را آقای حسین قهستانی، با عنوان شفا بخش و مشكل گشا (ترجمه كتاب سلوه الحزين معروف به ) الدعوات ترجمه کرده و انتشارات نهاوندی در قم، به سال ۱۳۸۰شمسی چاپ کرده است.

چاپ های دعوات

  1. تحقيق مدرسه إمام مهدي، موسسه تحقيقات و نشر معارف أهل البيت(ع)، ۱۴۰۷ق، قم. مقدمه و تحقيق این کتاب، از مرحوم سيد محمد باقر موحد ابطحى اصفهانى است که به تازگی وفات کردند؛ محقق بخشی با عنوان « مستدركات الدعوات» (ص ۲۸۳ تا ۲۹۸) به کتاب افزوده و شامل مطالبی است که علامه مجلسی در بحار الأنوار و محدث نوری «مستدرك الوسائل» از كتاب« الدعوات» نقل کرده، اما در نسخه های خطی موجود نبوده است. در این چاپ از دو نسخه خطی استفاده شده است.
  2. تحقیق  عبد الحلیم عوض الحلی، مکتبه علامه مجلسی، ۱۴۲۷ق / ۱۳۸۵ش، قم.

این چاپ شامل مقدمه ای مفصل در معرفی قطب راوندی و آثار وی است. از جمله به شخصیت شاعری وی پرداخته شده و بخشی از اشعارش نقل شده اند.

ویژگی دیگر این چاپ به چاپ نخست، استفاده از نسخه های خطی بیشتر است. در این تحقیق از چهار نسخه خطی استفاده شده که قدیم ترین آن تاریخ ظهر پنجشنبه سوم شوال ۷۳۳ را دارد. در این تحقیق نیز بخشی با عنوان مستدرکات آنچه راکه علامه مجلسی و محدث نوری نقل کرده اند و در نسخه های خطی موجود نبوده آمده است.

تهیه و تنظیم: عباسعلی مردی