نورانيّت وضو

نورانيّت وضو

شرح حدیثی از حضرت عبدالعظیم در باره نورانيّت وضو

الأمالى للصدوق : حدّثنا عليّ بن أحمد ، قال : حدّثنا محمّد بن أبى عبد اللَّه الكوفي ، عن سهل بن زياد الآدمى ، عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى ، عن علىّ بن محمّد بن عليّ بن موسى بن جعفر بن محمّد بن عليّ بن الحسين بن عليّ بن أبى طالب عليهم السلام ، قال :

لَمّا كَلَّمَ اللَّهُ عزّ وجلّ موسى  بنَ عِمرانَ عليه السلام... قالَ: إلهى! فَما جَزاءُ مَن أتَمَّ الوُضوءَ مِن خَشيَتِكَ؟ قالَ: أبعَثُهُ يَومَ القِيامَةِ ولَهُ نورٌ بَينَ عَينَيهِ يَتَلَألَأُ.[۱]

ترجمه

حضرت عبد العظيم عليه السلام : امام هادى عليه السلام فرمود : «هنگامى كه خداوندعزّ وجلّ با موسى بن عمران عليه السلام سخن مى گفت، موسى گفت : خدايا! پاداش كسى كه از خوف تو، وضو را كامل كند، چيست؟ خداوند فرمود: او را در روز قيامت در حالى بر مى انگيزانم كه نورى در ميان دو چشمش مى درخشد» .

شرح

بر پايه اين حديث، يكى از آثار وضو، نورانيت چهره در قيامت است . در اين باره چند نكته قابل توجّه است:

۱ . نقش عبادت در نورانيت جان، اختصاص به وضو ندارد؛ بلكه انواع كارهاى نيكو، اگر با قصد قربت و انگيزه الهى انجام شوند، موجب نورانيت جان و افزايش بصيرت درونى اند. در حديثى از امام على عليه السلام آمده :

إنَّ عَلى كُلِّ حَقٍّ حَقيقَةً ، و عَلى  كُلِّ صَوابٍ نوراً.[۲]

هر كار حقّى، حقيقتى دارد و با هر كار درستى، نورى همراه است.

بنا بر اين، نورانيت حاصل از وضو بايد خصوصيتى داشته باشد كه موجب امتياز آن از ساير نيّت هاست.

۲ . بر پايه حديث ياد شده، ويژگى نورانيتى كه از وضو پديد مى آيد، اين است كه در تاريكى قيامت، به صورت درخشش خاصّى در چهره اهل ايمان، نمودار مى گردد.

۳ . بر اساس شمارى از احاديث، نقش وضو در نورانيت امّت اسلامى، بيش از ساير امّت هاست، چنان كه از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله گزارش شده كه فرمود:

يَحشُرُ اللَّهُ اُمَّتِى يَومَ القِيامَةِ بَينَ الاُمَمِ غُرَّاً مُحَجَّلينَ مِن آثارِ الوُضُوءِ.[۳]

خداوند در روز قيامت اُمت مرا از ميان امّت ها، انسان هايى نشان دار و پيشانى سفيد از آثار وضو، بر مى انگيزد .

جمع بندى اين حديث و احاديث مشابه آن،[۴]با حديثى كه در متن آمد، اين است كه يكى از امتيازات امّت اسلامى بر ساير امّت ها، اين است كه ساير امّت ها در اثر وضو، تنها با چهره نورانى محشور مى شوند؛ ولى مسلمانان، سر تا پا نورانى هستند.

۴ . بركات وضو تنها در نورانيت قيامت خلاصه نمى شود؛ بلكه طهارت ناشى از آن، در زندگى دنيوى انسان نيز مؤثّر است. در حديثى از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نقل شده كه فرمود:

أكثِر مِنَ الطَّهورِ يَزِدِ اللَّهُ فى عُمرِكَ ، وإنِ استَطَعتَ أن تَكونَ بِاللَّيلِ والنَّهارِ عَلى طَهارَةٍ فَافعَل ، فَإنَّك تَكونُ إذا مِتَّ عَلَى الطَّهارَةِ شَهيدَاً .

به طهارتت بيفزا كه خداوند، عمرت را زيادتر مى كند . اگر مى توانى در شب و روز باطهارت باشى ، چنين كن ؛ چرا كه اگر با طهارت بميرى ، شهيد مرده اى .[۵]

بر اين اساس، يكى از دستور العمل هاى مهم براى سير و سلوك و تهذيب نفس، اين است كه سالك هميشه باوضو باشد.


[۱]الأمالى ، صدوق : ص ۲۷۶ ح ۳۰۷ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۳۰۱ ح ۱ . نيز ، ر . ك : همين كتاب : ح ۹۲ .

[۲]الكافى : ج ۲ ص ۵۴ ح ۴ .

[۳]دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۱۰۰ .

[۴]ر.ك: ميزان الحكمة ، واژه «وضو» ، آثار وضو .

[۵]الأمالى ، مفيد : ص ۶۰ .