وصيت هاى خانوادگى حضرت فاطمه(س)

پرسش :

وصيت هاى خانوادگى حضرت فاطمه(س) چیست؟



پاسخ :

شمارى از وصيت هاى حضرت فاطمه عليهاالسلام به نكاتى آموزنده در باره مسائل خانوادگى اشاره دارد كه رعايت آنها موجب تقويت و تحكيم هر چه بيشتر بنياد خانواده ها مى شود، اين نكات عبارت اند از:

خير خواهى براى همسر

زهراى اطهر عليهاالسلام مى داند كه اندكى با مرگ فاصله دارد و به زودى در سن جوانى از دنيا خواهد رفت، آسيب هاى جسمى ناشى از دفاع از حريم ولايت، و فشارهاى روحى از دست دادن پدر، و مهم تر از آنها، ناديده گرفتن سفارش هاى پيامبر(ص) در باره تداوم حكومت اسلامى، شرايط جسمى و روحى توانفرسايى را براى او پديد آوردند، ولى در عين حال، او به فكر آينده همسر خويش است !

از يك سو، مى داند كه پس از او، حريم ولايت علوى مدافعى ندارد، و شوهرش على(ع) در غربت محض به سر خواهد برد و آينده دشوارى در انتظار او است، از اين رو، براى او اشك مى ريزد، و در پاسخ على(ع) كه مى پرسد براى چه گريه مى كنى، مى فرمايد:

لِما تَلقى بَعدي.

براى آنچه پس از من مى بينى !

على(ع) به او دلدارى مى دهد و مى فرمايد:

لا تَبكي، فَوَاللّه  إنَّ ذلِكَ لَصَغيرٌ عِندي في ذاتِ اللّه .[۱]

گريه مكن، به خدا آن [سختى ها] براى من در راه خدا كوچك [و تحمل آنها آسان]است !

و از سوى ديگر، مى داند على(ع) مانند او جوان است، و در ادامه زندگى نياز به همسر دارد، از اين رو به فكر همسر آينده شوهر نيز هست و به او همسرى پيشنهاد مى كند كه مادر خوبى نيز براى فرزندانش باشد:

يَابنَ عَمِّ، اُوصيكَ أوَّلاً أن تَتَزَوَّجَ بَعدي بِابنَةِ اُختي اُمامَةَ ؛ فَإِنَّها تَكونُ لِوُلدي مِثلي، فَإِنَّ الرِّجالَ لابُدَّ لَهُم مِنَ النِّساءِ.[۲]

اى عموزاده، تو را وصيت مى كنم كه پس از من با امامه، خواهرزاده ام ازدواج كنى ؛ چرا كه او براى فرزندانم همانند خودِ من است ؛ چرا كه مردان چاره اى از داشتن همسر ندارند.

و بدين سان، در سخت ترين شرايط جسمى و روحى، نهايت خيرخواهى براى زندگى خانوادگى را به همگان مى آموزد.

سفارش فرزندان

فاطمه عليهاالسلام مى داند كه شوهرش داراى مقام عصمت است و در حق فرزندان او و خودش كوتاهى نخواهد كرد، با اين همه تأكيد مى كند:

اُوصيكَ في وُلدي خَيراً.[۳]

درباره فرزندانم به تو وصيت مى كنم كه به آنان خوبى كنى.

و در گزارشى ديگر آمده است:

فَإِن أنتَ تَزَوَّجتَ امرَأَةً اجعَل لَها يَوماً ولَيلَةً وَاجعَل لِأَولادي يَوماً ولَيلَةً يا أبَا الحَسَنِ، ولا تَصِح في وُجوهِهِما فَيُصبِحانِ يَتيمَينِ غَريبَينِ مُنكَسِرَينِ، فَإِنَّهُما بِالأَمسِ فَقَدا جَدَّهُما وَاليَومَ يَفقِدان أُمَّهُما، فَالوَيلُ لِأُمَّةٍ تَقتُلُهُما وتُبغِضُهُما.[۴]

اگر با زنى ازدواج كردى، يك شبانه روز را براى او بگذار، و يك شبانه روز را به فرزندانم اختصاص بده. بر سرشان داد نزن، كه يتيم، غريب دل شكسته اند. چون آن دو ديروز پدربزرگشان را از دست دادند و امروز مادرشان را. واى بر امتى كه آن دو را بكشد و با آنان كينه توزى كند.

يادگارى براى دختر

يكى از وصيت هاى گزارش شده از حضرت فاطمه عليهاالسلام اين است كه مى گويد: پس از رسيدن دخترش امّ كلثوم به سن بلوغ، وسائل منزل از آن او باشد[۵]. همچنين پرده هاى منزل به يكى از دو دخترانش واگذار شود.[۶]

گفتنى است با توجه به اين كه وسائل منزل آن حضرت، از نظر مادى، گران قيمت نبودند، مى توان گفت: منظور از اين وصيت به يادگار گذاشتن وسائل منزل مادر براى دختر است.


[۱]. ر . ك : ص ۶۷۶ ح ۴۷۰ .

[۲]. ر . ك : ص ۶۴۰ ح ۴۴۹ .

[۳]. ر . ك : ص ۶۴۴ ح ۴۵۱ .

[۴]. ر . ك : بحار الأنوار : ج ۴۳ ص ۱۷۹ ح ۱۵ .

[۵]. ر . ك : ص ۶۴۵ ح ۴۵۱ .

[۶]. ر . ك : ص ۶۵۵ ح ۴۶۲ .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت