گذشت

حدیث

عيون أخبار الرضا عليه السلام : حدّثنا علىّ بن أحمد بن عمران الدقّاق ، قال : حدّثنا محمّد بن هارون الصوفى ، قال : حدّثنى أبو تراب عبيد اللَّه بن موسى الرويانى ، عن عبد العظيم بن عبداللَّه الحسنى ، قال : قلت لأبى جعفر محمّد بن عليّ الرضا عليه السلام : يابن رسول اللَّه حدّثنى بحديث عن آبائك ... فقال : حدّثنى أبى عن جدّى عن آبائه عليهم السلام ، قال : قالَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام : مَن رَضِىَ بِالعافِيَةِ مِمَّن دونَهُ رُزِقَ السَّلامَةَ مِمَّن فَوقَهُ . [۱]

ترجمه‌

حضرت عبد العظيم عليه السلام : به امام جواد عليه السلام گفتم : اى پسر پيامبر خدا! از پدرانت حديثى براى من روايت فرما .

فرمود : «پدرم، از جدّم ، از پدارنش نقل كرد كه امير مؤمنان عليه السلام فرمود : كسى كه با گذشت از زيردستان خشنود گردد ، سلامت، از بالادست روزى‌اش مى‌شود» .

شرح‌

اين حديث به يك سنّت و قانون الهى در باره گذشت و چشم‌پوشى از لغزش زيردستان، اشاره دارد. براى توضيح آن، اين نكات، قابل توجّه اند:

۱ . حديثِ ياد شده، ريشه در آيه : (وَ لْيَعْفُواْ وَلْيَصْفَحُواْ أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ؛[۲]بايد بگذرند و چشم‌پوشى كنند . آيا دوست نداريد كه خداوند شما را بيامرزد ) دارد كه گذشت از لغزش ديگران را موجب آمرزش و مغفرت الهى دانسته است.

۲ . در نظام آفرينش، نتيجه گذشت از لغزش زيردستان، برخوردارى از گذشت بالادستان است.

۳ . چشم‌پوشى از لغزش زيردستان، يك خصلت ارزشمند الهى است.

۴ . آسان گرفتن بر ديگران، در واقع، آسان گرفتن بر خود و سختگيرى بر آنان، سخت گرفتن بر خويش است.

۵ . گذشت، يكى از رازهاى شادكامى و موفّقيت در زندگى است.

۶ . گذشت، يكى از خصلت‌هاى ارزنده مديريتى است.

[۱]عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۵۳ ح ۲۰۴ ، بحار الأنوار : ج ۶۸ ص ۳۳۸ ح ۱ . نيز ، ر . ك : همين كتاب : ح ۹۳ .

[۲]نور : آيه ۲۲ .