33
چکيده پايان نامه هاي حديثي جلد اول

چکيده پايان نامه هاي حديثي جلد اول
32

11 . افسردگى و حزن در آيات، روايات و روان شناسى (بررسى تطبيقى)، محمّد تقديرى، كارشناسى ارشد روان شناسى ، مركز تربيت مدرّس حوزه علميه قم، استاد راهنما: دكتر احمد بهشتى، استاد مشاور: دكتر على شريعتمدارى، 1374، 273 ص.

موضوع تحقيق، عبارت است از بررسى علل افسردگى و حزن و اندوه و راه هاى پيشگيرى و درمان آن از نظر اسلام و علم روانشناسى. محقّق در اين تحقيق به دنبال دستيابى به پاسخ اين چهار سؤال است: 1 .ماهيت افسردگى چيست و رابطه آن با حزن و اندوه، چگونه است؟ 2 . زمينه هاى پيدايش و عوامل تشديد و گسترش افسردگى چيست؟ 3 . جايگاه حزن و اندوه در آيات و روايات كجاست؟ آيا حزن، ممدوح است يا مذموم؟ 4 . نگرش اسلام در زمينه پيشگيرى از افسردگى و درمان آن چيست؟
نگارنده، سعى نموده در حدّ توان به اين آفت، به عنوان يك بيمارى شايع در جوامع انسانى بپردازد و از زبان آيات و روايات در درمان آن كمك بگيرد، و با اين كه افسردگى يك بيمارى پزشكى و بالينى مانند تب است، ليكن صلاحيت داشتن اسلام را در مورد درمان آن اثبات كند.
اين پايان نامه در پنج بخش فراهم آمده است. در بخش نخست، تعريف افسردگى و ارتباط آن با حزن و ديدگاه هاى مختلف درباره ماهيت افسردگى و حزن و ارتباط ميان آنها ارائه شده است. مؤلّف، افسردگى را نوعى حالت بى تفاوتى و عدم احساس شادى دانسته و آن را «بيمارىِ قرن» برشمرده است و آن را تشكيل يافته از دو جزء مى داند: اوّل نتيجه مستقيم اختلال؛ دوم، فشار ساز و كارهاى دفاعى بدن كه براى به حدّاقل راندن آثار اين فشار، وارد عمل مى شوند. نكته ديگر، بررسى معيارهاى سلامت و بيمارى در اين نوع پديده است و اين كه اين بيمارى در غرب، چه جايگاهى دارد و در روان شناسى غرب نيز به همين شكل با آن برخورد مى شود يا نه؟
در بخش دوم، پس از برشمرده شدن عدم ارضاى نيازهاى اساسى به عنوان زمينه پيدايش افسردگى، نيازهاى اصلى انسان به نيازهاى زيستى، روحى، شناختى و ساير نيازها تقسيم شده است و اين كه اين نيازها و كمبودها، انگيزه و علّت حركت و تلاش و رفتارهاى فرد است، و تلاش و كوشش جهت رفع اين نيازها، موجب پيشگيرى از مشكلات، اختلالات و نابسامانى هاى جسمى و روانى فرد مى شود. ليكن بر سر راه ارضاع اين احتياجات، همواره موانعى (مانند: اوضاع و احوال طبيعى، و آداب و رسوم اجتماعى) ايجاد مى شده است. خصوصيات خود فرد، اين عوامل را دچار تضاد و كشمكش درونى مى سازند و اين تضاد، او را از تأمين احتياجات اساسى بازمى دارند و فرد، دچار اضطراب و نگرانى مى شود.
در بخش سوم، عوامل پيدايش حزن و افسردگى بررسى شده است. مؤلّف، عوامل جسمانى، شناختى و روانى را عمده ترين عامل پيدايش افسردگى دانسته و براى عوامل روانى، مواردى همچون: حسد، كينه، يأس، سوءظن و ناكامى را برشمرده است. گاهى ناپاكى و آلودگى روحى خود انسان، بدبينى مى آورد؛ زيرا انسان، مطابق اصل كلّى مقايسه خويش، انسان ها را خوب يا بد مى پندارد و محور بدى و خوبى مردم و رويدادها را خودش قرار مى دهد، و گاه عوامل ديگر در اين زمينه نقش دارند. اين بدبينى، گاهى نسبت به خداوند، گاه نسبت به خود، گاه نسبت به اجتماع و گاه نسبت به خلقت است. يكى از علائم و رفتارهاى همراه با حزن و اندوه گريه است كه بعضى آن را غير ارادى و
ناشى از تأثّر قلب دانسته اند . گريه، اثر مثبت و مفيدى در رفع غم و كم كردن آن دارد در روايات نيز اين روش درمان، تجويز شده است.
بخش چهارم به بررسى آثار افسردگى (همچون: پيرى زودرس و خودكشى) اختصاص يافته است. اين بيمارى ها به نسبت ميزان گستردگى و مزمن شدنشان، آثارى از خود به جا مى گذارند كه اين آثار، گاه جسمى است، گاه روحى، و گاه، هم جسم و هم روح را مى آزارد. البته ميزان افسردگى در زنان نسبت به مردها، به مراتب بيشتر است. همچنين در ميان نوجوانان بيشتر است و در ميان مسن ترها كم تر شايع است و بين سنين زير 45 سال شايع تر است.
در بخش پنجم، روش هاى درمان افسردگى مورد بررسى قرار گرفته اند. مؤلّف، درمان هاى جسمى از طريق غذا و دارو درمانى، درمان از راه اصلاح بينش نظرى و عملى، درمان از راه تأمين نيازهاى اساسى انسان، دين درمانى، درمان هاى اجتماعى، درمان از راه اميد و معنا دادن به زندگى و. . . را از جمله راه هاى درمان افسردگى و حزن دانسته است.

  • نام منبع :
    چکيده پايان نامه هاي حديثي جلد اول
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 255979
صفحه از 246
پرینت  ارسال به