مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : مناقب أهل البیت(ع)
پديدآورنده : ابن مغازلی
تحقيق : محمد کاظم محمودی
ناشر : مرکز جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی
تاریخ انتشار : 1427ق
زبان : عربی
رده بندی کنگره : BP‎‏ ‎‏36‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏م‎‏82
منبع: افق حوزه
جستجو در Lib.ir

مناقب أهل البیت(ع)

مجموعه ای از احادیث در فضیلت اهل بیت(ع) که به همت عالمی سنی گرد آمده است.

مناقب و فضائل امیر المؤمنین على بن ابى طالب علیه السلام، از توان شمارش بیرون و از حد استقصاء افزون است؛ از این جهت تاریخ‏نگاران و محدثان شیعه و سنی، به نگارش و بیان و ذكر این اوصاف و خصال پسندیده و جوانمردى و صداقت گرانقدر و ارجدار او پرداخته و براى بازگوئى شمه‏اى از آنها همت گماشته و كتابها و تألیفات زیادى نوشته‏اند، که كتاب المناقب مشهور به مناقب ابن المغازلى (م ۴۸۳) یکی از برترینِ – به گفته آیت الله مرعشی - آن آثار است.

مؤلف در مقدمه، از اهل بیت و فضائل ایشان سخن گفته و تمسك به ولاء و محبت ایشان را راه درست و صحیح معرفى كرده است. ابن مغازلی گوید: سعى كرده در جمع فضائل ایشان تا اندازه اى كه در توان داشته بكوشد.

این كتاب که شامل ۴۷۹ حدیث است، عمدتاً فضائل امام على را نقل کرده، و احادیثى دربارۀ فاطمه زهرا، امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) نیز دارد. درباره ائمه دیگر به ندرت مطالبى نقل كرده؛ چنانكه دربارۀ امام سجاد و امام صادق(علیهماالسلام) تنها یك گزارش آورده است.

فضائل نقل شده دربارۀ امام على(ع) فضائلى است كه علمای شیعه نیز در كتابهاى خود به نقل آنها اهتمام دارند؛ مانند ولادت آن حضرت در كعبه، نقل حدیث «من كنت مولاه» به تفصیل و با اسناد گوناگون و اشاره به نزول آیه «الیوم اكملت لكم دینكم» در غدیر، حدیث منزلت، حدیث طیر و نقل آیاتى كه دربارۀ امام على نازل شده است.

بخش‏هایى از كتاب كه به حسنین علیهما السلام پرداخته، نظم خاصى ندارد و در چند مورد بدون مناسبت به دسته اى از فضائل آنان اشاره مى كند.

نویسنده مطالب را به صورت مسند و با سلسله سند نقل مى كند، اما نام كتابهاى مورد استفاده خود را یاد نكرده است. اكثر كسانى كه وى از آنها روایت نقل مى كند از محدثان و دانشمندان اهل واسط و معاصر وی هستند.

آیت الله مرعشی چندین امتیاز بر این کتاب بر می شمارد که دو ویژگی زیر از آن جمله اند:

«یكى این است: كه احادیث متعددى در مناقب و فضائل اهل بیت علیه السّلام نقل كرده كه سند آنها به محمد فرزند محمد فرزند اشعث، صاحب كتاب (جعفریات) یا «اشعثیات» می رسد، و او هم از موسى فرزند اسماعیل فرزند امام موسى بن جعفر علیه السّلام از پدرش از جدش از پدران مبارك از پیامبر صلّى الله علیه و آله نقل مى‏كند.

و از آنها یكى این است: كه احادیث متعددى در او هست كه سند آنها به ائمه علیهم السّلام كه از عترت پاك پیامبرند می رسد، مانند شخصیت بزرگ و ممتاز، آقاى ما امام ابو الحسن على بن موسى الرضا علیه السّلام و غیر از این‏ها مزایا و برتریهاى دیگر كه در غیر این كتاب كمتر یافت مى‏شود». (المیزان القاسط)

این کتاب بعد از نگارش در مساجد قرائت می شده و نویسندگان بعدى از آن، مطالبی نقل كرده اند. سمعانى، ذهبى و ابن حجر عسقلانى از آن جمله اند.

از دانشمندان شیعی نیز ابن بطریق (۵۲۳-۶۰۰)، ابن شهر آشوب و سید ابن طاووس از المناقب نقل کرده اند.

ترجمه مناقب ابن مغازلی

تنها ترجمۀ این کتاب به کوشش سید محمد جواد مرعشى نجفى‏ (کتابخانۀ آیة الله مرعشى نجفى‏، ۱۳۵۶ش، قم) انجام شده است. این ترجمه افزون بر مقدمۀ مترجم، شامل تقریظ و نیز مقدمه ای از آیت الله مرعشی نجفی است؛ مقدمه مفصل آیت الله مرعشی شامل کتابشناسی مناقب اهل بیت علیهم السلام، معرفی ابن مغازلی، معرفی مفصل کتاب مناقب ابن مغازلی و بیان امتیازات این کتاب، معرفی نسخه های خطی آن، و طریق روایت خویش به این کتاب است. این رساله که، عربیِ آن به «الميزان القاسط في ترجمة مؤرخ واسط» نامبردار است، ارزش انتشار مستقل دارد.

چاپ های مناقب ابن مغازلی

۱- تحقیق محمد باقر بهبودی با عنوان «مناقب الإمام على بن ابى طالب»، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۹۴ق، تهران. دار الاضواء بیروت، بارها آن را تجدید چاپ کرده است. این چاپ مقدمه ای از آیت الله مرعشی را با عنوان «الميزان القاسط في ترجمة مؤرخ واسط» شامل است.

۲- چاپ مکتبۀ الحیاة، ۱۴۰۰ق، بیروت. همان چاپ آقای بهبودی است با حذف تعلیقات و حواشی ایشان.

۳- تحقیق محمد كاظم محمودى با عنوان «مناقب أهل البیت علیهم السلام»، انتشارات جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، ۱۴۲۷ق / ۲۰۰۶م. مقدمه مفصل آقای محمودی بر این چاپ در معرفی ابن مغازلی و آثار وی، استفاده از چند نسخۀ خطی، پاورقی های مفصل در نشان دادن احادیث در دیگر کتب اهل سنت، عنوان گذاری های مناسب در موارد لزوم داخل کروشه، و درج فهارس فنی (آیات، حدیث و نقل قول ها، اشعار، زمان ها و وقایع و جای ها، کتب و اشخاص) از ویژگی های این چاپ هستند.

متن هر دو چاپ آقایان بهبودی و محمودی را در نرم افزار سیره معصومان می توانید مطالعه کنید.

منابع:مقدمۀ آیت الله مرعشی بر ترجمۀ مناقب؛ نرم افزار سیرۀ معصومان؛ سایت lib.ir

تهیه و تنظیم: عباسعلی مردی