مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : مناقب الامام أمیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع)
محل نشر : قم
ناشر : مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة
نوبت چاپ : دوم
تاریخ انتشار : 1381
تعداد جلد : 2
تعداد صفحه : 840 + 790
زبان : عربی
رده بندی کنگره : BP‎‏ ‎‏37‎‏ ‎‏/‎‏ک‎‏9‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏1371
منبع: افق حوزه
جستجو در Lib.ir

مناقب الامام أمیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع)

کتابی حدیثی در مورد فضایل امام علی(ع) از عصر غیبت صغری

کتاب مناقب الامام أمیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) تألیف قاضی ابوجعفر محمد بن سلیمان کوفی (م ۳۲۲ق) بنا به تاریخی که در پایان یکی از احادیث آمده، در سال ۳۰۰ نگاشته شده است. نویسنده بیش از سه هزار حدیث مسند در فضایل امام علی(ع) نقل کرده است که بسیاری از روایات آن، احادیثی است که از طریق علمای سنی نقل شده اند و بسیاری از رجال این احادیث را رجال صحاح شش گانه اهل سنت تشکیل می دهند. در مواردی برخی از احادیث را از چندین طرق نقل کرده است.

کتاب با روایاتی در صفات رسول خدا صلی الله علیه وآله – روایت امام حسن علیه السلام از دایی اش أبو هاله- آغاز شده است. در ادامه به ذکر علامات نبوت پرداخته و نزدیک به شصت روایت در این باره نقل کرده است. آنگاه چندین روایت از معاشرت و خلق و خوی نیک رسول خدا صلی الله وآله آورده است.

بخش فضایل امیر المؤمنین علیه السلام با عنوان «باب ما نزل من القرآن في عليّ وسائر أهل البیت علیهم السلام» آغاز شده و عناوین دیگری همچون فضائل امیر المؤمنین، أول من أسلم وصلّی، أخوته لرسول الله صلی الله علیه وآله، أحادیث الوصایة والخلافة، روایت عليّ منّي وأنا منه، حدیث المنزلة، و أولاد أمیر المؤمنین علیه السلام ذکر شده اند که نویسنده در این موضوعات حدود ۶۷۰ روایت نقل کرده است.

بخشی دیگری از کتاب - که با عنوان جزء ششم چاپ شده، شامل فضائل فاطمۀ زهراء علیها السلام، فضائل حسنین علیهما السلام، فضیلت و صفات شیعیان، یادکرد معاویه در سخن رسول خدا صلی الله علیه وآله و مطالبی دیگر دربارۀ معاویه از دیگران، و نیز یاد کرد ناکثین، قاسطین و مارقین است.

أحادیث ولایت بخش دیگری از کتاب است که با حدیث غدیر آغاز شده است؛ و در ادامه حدیث سدّ الأبواب، و حدیث حبّ علی علیه السلام - که با روایت عائشه، و جابر آغاز شده، آمده است.

حدیث طیر، حدیث رایة (حدیث حمل پرچم در غزوۀ خیبر توسط امیرالمؤمنین علیه السلام)، حدیث ردّ شمس، و احادیث دیگری در سیادت امیر المؤمنین علیه السلام، حدیث علی خیر البشر، و حدیث عليّ قسیم النار، مطالب دیگری هستند که نقل شده اند.

بخش پایانی کتاب با عنوان فنون من فضائل أمیر المؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام شامل ۹۴ روایت دیگر در فضایل آن حضرت نقل شده است.

مطالب کتاب ضمن نقل روایات، شامل فواید و مطالب دیگری است که از جملۀ آنها می توان به این فایدۀ تاریخی اشاره کرد: در پاسخ به کسانی که ام کلثوم را همان حضرت زینب می شمارند می توان به روایتی در این کتاب استشهاد کرد که نشان می دهد ام کلثوم دختر دوم امیر المؤمنین علیه السلام و شخصی غیر از حضرت زینب است: «وزنت [فاطمة] بنت رسول الله(ص) شعر حسن و حسین و زینب و أم کلثوم فتصدّقت بزنته فضّة؛ حضرت فاطمه علیها السلام موی حسن و حسین و زینب و ام کلثوم را وزن کرد و هموزن آن را نقره داد».

چاپ مناقب الإمام امیر المؤمنین (ع)

تنها چاپ این کتاب به تحقیق مرحوم  علامه شیخ محمدباقر محمودی، در «مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة» دو بار چاپ شده است:

چاپ اول در سه جلد و در ۱۴۳۵ صفحه، به سال در سال ۱۴۱۲ ق/۱۹۹۲،؛ و چاپ دوم در دو جلد (۸۴۰ + ۷۹۰ صفحه) در سال ۱۳۸۱ش / ۱۴۲۳ق منتشر شده است.

محقق علامۀ این کتاب، ضمن پانوشت های مفید، به شرح و توضیح واژگان غریب، معرفی رجال ناشناخته، نشان دادن جای روایات در مصادر و منابع دیگر به ویژه منابع اهل تسنن پرداخته و در پایان کتاب فهارس فنی (آیات قرآن، احادیث و نقل قولها، اعلام، شعوب و قبایل، حیوانات و طیور، اشعار، اماکن، کتب و موضوعات کتاب) را آورده است که دسترسی به مطالب نامنظم کتاب را آسان کرده است. و از سوی دیگر به عنوان گذاری های مناسب دست یازیده،  تا تبویب نامنظم کتاب را سامان بخشیده باشد.

منابع:

مجله علوم حدیث (شماره ۲۵)، مقاله « کتابهای حدیثی منتشر شده از زیدیه از سید علی موسوی نژاد؛ سایت lib.ir

تهیه و تنظیم: عباسعلی مردی