تقدیر حتمی شهادت امام حسین(ع)

پرسش :

اگر شهادت امام حسین(ع)، به عنوان تقدیر حتمی خداوند، پیشگویی شده بود، قاتلان چه تقصیری داشتند؟



پاسخ :

طبق حدیثی، شهادت امام حسین(ع)، از مقدّرات حتمی خداوند بوده است، به گونه ای که وقتی پیامبر(ص) با جبرئیل(ع) مشورت می کند و از او در باره ی درخواست از خداوند برای تغییر این تقدیر می پرسد، جبرئیل، پاسخ منفی می دهد و می گوید: «لِأَنَّهُ أمرٌ قَد کتَبَهُ اللّهُ؛[۱][چنین مکن؛] زیرا این، فرمانی است که خداوند، آن را نوشته [و حتمی ساخته] است».

در پاسخ به پرسش یادشده باید گفت:

اوّلاً، این حدیث، از نظر سند، اعتبار ندارد. ثانیاً با فرض درست بودن سند هم، بر اساس آموزه های اسلامی، آنچه در جهان پدید می آید، بر اساس تقدیر الهی است؛ امّا تقدیر حق تعالی، با اراده ی انسان، منافاتی ندارد؛ بلکه اراده و آزادی انسان نیز به تقدیر خداوند منّان است.

بنا بر این، مقصود از مکتوب و مقدّر و قطعی بودن شهادت امام(ع) این است که خداوند متعال می داند که این حادثه، به سبب سوء استفاده ی جمعی نا به کار از اختیارشان، حتماً اتّفاق خواهد افتاد و بر اساس سنّت تغییرناپذیر آفرینش، گریزی از آن نیست.[۲]


[۱]. تاریخ مدینة دمشق، ج ۱۴، ص ۱۹۷، ح ۳۵۳۹.

[۲]. ر.ک: دانش‏نامه ی امام حسین(ع)، ج ۳، ص ۳۱۹ـ ۳۲۰.



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت