«رمضان» نام خدا؟
پرسش :
آيا «رمضان» نام خداست؟
پاسخ :
شمارى از احاديث شيعه و اهل سنّت ، صراحت دارند كه «رمضان» از نام هاى خداى سبحان است .[۱]از اين رو ، نهى شده كه آن را بدون افزودنِ واژه «ماه» به كار برند ،[۲]همان گونه كه سزاوار نيست انسان بگويد : اين ، رمضان است ؛ رمضان آمد ؛ رمضان رفت ؛ رمضان را روزه گرفتم ؛ و . . . و هر كه چنين بگويد ، بايد به عنوان كفّاره اين سخن ، صدقه بدهد و روزه بگيرد .[۳]
ليكن اين روايات ، با مشكلات متعدّدى رو به رويند ؛ زيرا هم سندشان مخدوش است و هم دلالتشان نارساست ، با اين توضيح كه :
اوّلاً ، هيچ يك از روايات مورد اشاره ، از نظر سند ، معتبر نيستند .
ثانيا ، با مراجعه به رواياتى كه به شمارش نام هاى خداوند پرداخته اند ، ديده مى شود كه چنين نامى در ميان آنها نيست .
ثالثا ، در بسيارى از رواياتى كه از پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام نقل شده است ، كلمه«رمضان» بدون آن كه واژه «ماه» در اوّل آن باشد، به كار رفته است و بسيار بعيد است كه راويان، از پيش خود، مضاف را از همه اين روايات ، حذف كرده باشند .[۴]
[۱]ر . ك : السنن الكبرى : ۴ / ۳۳۹ / ۷۹۰۴ ، الفردوس : ۵ / ۵۲ / ۷۴۳۳ ، كنز العمّال : ۸ / ۴۸۴ / ۲۳۷۴۲ و ح ۲۳۷۴۳ ؛ الكافى : ۴ / ۷۰ / ۲ ، كتاب من لايحضره الفقيه : ۲ / ۱۷۲ / ۲۰۵۰ ، معانى الأخبار : ۳۱۵ / ۱ ، بصائر الدرجات : ۳۱۱ / ۱۲ ، بحار الأنوار : ۹۶ / ۳۷۶ / ۱ .
[۲]ر . ك : منابع پاورقى قبلى . و همچنين : الكافى : ۴ / ۷۰ / ۱ ، كتاب من لايحضره الفقيه : ۲ / ۱۷۲ / ۲۰۵۱ ، معانى الأخبار : ۳۱۵ / ۲ ، فضائل الأشهر الثلاثة : ۹۳/۷۳ ، الجعفريّات : ۲۴۱ و ص۵۹، الإقبال : ۱/۲۹ ، بحار الأنوار : ۹۶/۳۷۷/۲ و ح ۳ .
[۳]ر . ك : الجعفريّات : ۲۴۱ و ص ۵۹ ، النوادر ، راوندى : ۲۰۸ / ۴۰۷ ، الإقبال : ۱ / ۲۹ ، بحار الأنوار : ۹۶ / ۳۷۷ / ۳ .
[۴]ر . ك : الميزان فى تفسير القرآن : ۲ / ۲۶ .
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت