مسئله نسخ در كتاب « الكافي » و ديدگاه كليني - صفحه 33

مسئله نَسخ ، در كتاب «الكافى» و ديدگاه كلينى

محمّد فاكر ميبدى

چكيده

در اين نوشتار ، مسئله «نَسخ» از منظر شيخ كلينى رحمه الله در كتاب الكافى ، مورد بحث و بررسى قرار مى گيرد و ابعاد و انواع نسخ قرآن از اين دريچه ، مورد مطالعه واقع مى شود . نگارنده ، ابتدا به بررسى معناى لغوى و اصطلاحى نسخ مى پردازد و فرق آن را با «بداء» ، «تخصيص» و «توقيت» بيان مى كند . آن گاه اهميت و ضرورت مسئله نسخ را براى مفسّران ، مورد تأكيد قرار مى دهد و اقسام نسخ را بيان مى كند .
در ادامه ، نسخ را از دو زاويه ناسخ و منسوخ ، مورد مطالعه قرار داده و از زاويه ناسخ ، نسخ قرآن به قرآن ، نسخ قرآن به سنّت متواتره ، و نسخ سنّت به قرآن را بررسى كرده است . وى با توجّه به روايات الكافى ، اين قبيل از نسخ ها را مى پذيرد و آنها را مورد تجزيه و تحليل بيشتر قرار مى دهد . از زاويه منسوخ نيز نسخ حكم بدون نسخ تلاوت را بر اساس روايات الكافى ، قبول كرده و نسخ تلاوت را (چه اين كه با نسخ حكم همراه باشد يا نه) مردود دانسته است . نگارنده ، عالمان واقعى به نسخ را ائمّه عليهم السلام و پيامبر صلى الله عليه و آله دانسته و با نقل روايتى از الكافى ، به تأويل نسخ نيز مى پردازد .
كليدواژه ها: الكافى ، كلينى، قرآن ، نَسخ.

مقدّمه

بى شك ، مسئله «نَسخ» ، يكى از مهم ترين مباحث در حوزه قرآن ، شناخته شده است كه از گذشته ايام تا به امروز ، با فراز و نشيبِ بسيار و با گستره اى از مرز صفر تا

صفحه از 72