انتظار مسئولانه و غیرمسئولانه

انتظار، دو گونه است:

۱. انتظار غیر مسئولانه: در این حالت، شخص منتظر اگر چه به وضعیت موجود، معترض است، ولی بدون هیچ گونه تلاش و کوششی، تنها به آینده بهتر، چشم دوخته است. به عبارت دیگر، هر چند وضعیت موجود، او را سرخورده و منزوی کرده است، او با دوری گزیدن از روال عمومی جامعه و حوادث سیاسی و اجتماعی، اعتراض خویش را از وضعیت موجود، اعلام می دارد. او تنها در پی آن است که خود و نزدیکانش، تحت تأثیر وضعیت موجود قرار نگیرند؛ ولی تلاش در راه نجات دیگران را وظیفه خویش نمی داند.

در انتظار غیر مسئولانه، اصلاح جامعه قبل از ظهور امام مهدی(ع) اقدامی بیهوده و بی نتیجه است و وظیفه ما تنها آن است که چشم به راه موعود و منجی باشیم تا او بیاید و نابه سامانی ها را سامان دهد.

۲. انتظار مسئولانه: شخص منتظر مسئول، حالتی سازنده، فعّال، پویا و تأثیرگذار دارد، وضعیت موجود را بر نمی تابد و تلاش می کند تا زمینه های اجتماعی و فرهنگی را برای ظهور امام(ع) آماده کند. او نه تنها از منظر ویژگی های فردی، خود را شخصی آماده برای عصر ظهور تربیت می کند، بلکه از منظر دانش و مهارت های اداری، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نیز آمادگی کامل ورود فرد و جامعه به عصر ظهور را در پیش دید خود دارد و توانایی اداره جامعه مهدوی را داراست.

انتظار فرج مسئولانه، باور داشتن به اهداف جامعه مهدوی است. منتظر مسئول، در محدوده قدرت و عمل خویش، تلاش در برپایی جامعه ای مطابق با معیارهای مهدوی را وظیفه خویش می داند. تکامل انسان و جامعه، کوشش در مسیر بازسازی جامعه بر اساس قسط و عدل، و مبارزه با ظلم و بی عدالتی، از جمله نمودهای انتظار مسئولانه اند.با این همه، منتظرِ مسئول می داند که عدالت فراگیر و جهانی، تنها در سایه دولت مهدوی پدید می آید. از این رو، آماده سازی زمینه های ورود به آن دوره را وظیفه خود می شمرد، چنان که امام صادق(ع) می فرماید:

هر یک از شما باید خود را برای خروج قائم آماده کند، هر چند که با فراهم آوردن یک تیر باشد.[۱]،[۲]