مخصوص ، آن را در عبارات خاصّى ، بر زبان آن حضرت جارى سازد ، و پيامبر صلى الله عليه و آله حق ندارد كه لفظ يا ترتيب آن را تغيير دهد . ۱
3 . سخنى كه به رسول خدا صلى الله عليه و آله اضافه شود و آن حضرت ، به خداوند اسناد دهد ، كه به آن ، حديث الهى يا حديث ربّانى هم گفته شده است . ۲
4 . كلامى الهى است كه يكى از انبيا يا اوصيا بدون هدف اعجاز ، آن را حكايت و نقل كند . ۳
گاهى رسول خدا صلى الله عليه و آله مواعظى را بر اصحاب خويش ارائه مى فرمود كه با اين كه نشان مى داد از جانب خداست ، ولى به عنوان وحى مُنزلى كه قرآن ناميده شود ، نبود . از سوى ديگر ، سخن صريح و مستقيم شخص پيامبر صلى الله عليه و آله نيز نبود كه بتوان آن را حديث ناميد ؛ بلكه احاديثى بودند كه پيامبر صلى الله عليه و آله اصرار داشت آنها را با عباراتى بيان فرمايد كه دلالت بر انتسابشان به خدا داشته باشد تا نشان دهد كه اين اسلوب ، از نظر ظاهرى ، يا اسلوب قرآن متفاوت است و در عين حال ، نفحه اى از عالم قدس و نورى از عالم غيب ، در آن موجود است . ۴
وجه تسميه
علت نام گذارى اين احاديث به «احاديث قدسى» ، اين است كه به جهت انتساب آنها به خداوند ، مورد تكريم و تعظيم واقع شوند . ۵
نسبت حديث به «قدس» ـ كه همان طهارت و تنزيه است ـ يا نسبت آن به «اله» و
1.الرواشح السماوية ، ص ۲۰۴ ـ ۲۰۵ .
2.منهج النقد فى علوم الحديث ، ص ۳۲۳ ؛ اُصول الحديث علومه و مصطلحه ، ص ۲۸ ـ ۲۹ ؛ المدخل إلى دراسة الحديث والسنّة ، ص ۴۴ .
3.اُصول الحديث و أحكامه ، ص ۲۰ .
4.ر.ك : همان جا ؛ علوم الحديث و مصطلحه ، ص ۱۱ .
5.منهج النقد فى علوم الحديث ، ص ۳۲۳ ؛ معجم مصطلحات الحديث ولطائف الأسانيد ، ص ۱۳۱ .
