مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : مَعالی السِّبطَین ـ منبع غیر قابل استناد در عاشوراپژوهی
قطع : وزیری
جستجو در Lib.ir

مَعالی السِّبطَین ـ منبع غیر قابل استناد در عاشوراپژوهی

به آن دسته از مطالب این کتاب که در منابع قبل از آن نیامده نمی توان اعتماد کرد.

منبع: دانشنامه امام حسین(ع)، ج ۱، ص ۱۰۶

محمّدمهدی حائری مازندرانی (م ۱۳۸۵ ق)، از نویسندگان قرن چهاردهم، بجز معالی السبطین، دو کتاب دیگر نیز در باره اهل بیت علیهم السلام دارد: شجره طوبی و الکوکب الدرّی فی أحوال النبی و البتول و الوصی. حائری مازندرانی در کتاب معالی السبطین، اندکی به شرح حال امام حسن(ع) پرداخته و بقیه کتاب را به امام حسین(ع) اختصاص داده است. او مطالب کتاب را با داستان و شعر، در هم آمیخته و آنها را به شکل مطالب مناسب مجالس سوگواری عرضه کرده است. او مطالب تاریخی، حدیثی و... را نقل می کند تا زمینه مناسبی برای گزارش مقتل و وقایع عاشورا، فراهم آورد و در این میان، از نقل مطالب ضعیف و استفاده از کتب و منابع غیر قابل اعتماد (مانند: روضة الشهدا، أسرار الشهادة، المنتخب طریحی و...) خودداری نمی کند.[۱]

شهید قاضی طباطبایی ـ که با مؤلّف، آشنایی و مکاتبه داشته ـ نیز نقل های کتاب را چندان قابل اعتماد نمی داند و آن را آمیخته از صحیح و ضعیف دانسته است و از این رو، مطالعه کننده کتاب را به دقّت در آن، فرا می خواند[۲].[۳]


[۱]. براى ديدن برخى مطالب ضعيف اين كتاب و نقد آنها، ر. ك: عاشورا ـ عزادارى ـ تحريفات: ص ۳۸۸ و ۳۹۳ و ۳۹۶ و ۴۰۰.

[۲]تحقيق در باره اوّل اربعين حضرت سيّد الشهدا عليه السلام: ص ۳۸۲ .

[۳]نمونه هايى از اخبار ضعيف و حتّى متفرّد اين كتاب، عبارت اند از: اين كه امام حسين عليه السلام وقتى ديد على اكبر به ميدان مى رود، سه بار مُشرف به مرگ شد، يا عمّه ها و خوهران على اكبر، از رفتن وى به ميدان ممانعت كردند، يا زينب قبل از آمدن امام، خودش را روى جنازه على اكبر انداخت؛ چون مى دانست اگر او فرزندش را كشته ببيند، روح از بدنش مفارقت مى كند (معالى السبطين: ج ۱ ص ۲۵۴ ـ ۲۵۵)، خروج ليلى از خيمه با سر برهنه پس از شهادت على اكبر (ج ۲ ص ۲۴) و... .