حديث روز هشدار

پيامبر خدا بر اساس آيه :  «وَ أَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ؛[۱]وخويشان نزديكت را هشدار بده»  مأمور می شود خويشان خود را به اسلام دعوت كند.[۲]چون آنان با دعوت پيامبر(ص) گرد می آيند، او می كوشد با فراهم آوردن مقدّمات، زمينه را برای رساندن و فهماندن پيام اصلی به جمع حاضر، آماده گرداند. پس می فرمايد:

«فَأَيُّكُم يُوازِرُني عَلی هذَا الأَمرِ عَلی أن يَكونَ أخي ووَصِيّي وخَليفَتي فيكُم» .  كدامتان مرا بر اين كار، ياری می دهد تا برادر و وصی و جانشين من در ميان شما[۳]باشد؟

در آن جمع، تنها كسی كه به اين فراخوان ، پاسخ مثبت می دهد، علی(ع) است . پيامبر خدا پس از آن پاسخ مثبت ، می فرمايد:

«إنَّ هذا أخي ووَصِيّي وخَليفَتي فيكُم ؛ فَاسمَعوا لَهُ وأطيعوا» .  اين ، برادر و وصی و جانشينم در ميان شماست.پس،گوش به فرمان و مطيع او باشيد.

و بدين سان، پيامبر(ص) در آغازين روز دعوت علنی، ولايت و امامت علی(ع) و نيز دستْ ياری او را در رسالت خويش ، رقم می زند. آن روز، آنان كه در آن مجلس گرد آمده بودند، اين پيام را به روشنی دريافتند و از كلام پيامبر خدا، پيشوايی علی(ع) و لزوم اطاعت از وی را فهميدند. از اين روی بود كه برخی به ابو طالب گفتند : «به تو فرمان داد كه گوش به فرمان و مطيع پسرت باشی!» ؛[۴]امّا در مقابلِ اين پيام صريح، گران جانی كردند و حق را برنتابيدند و با استكبار، از پذيرش حق ، شانه خالی كردند.

ابو جعفر اِسكافی معتزلی، حديث روز هشدار را «صحيح»[۵]دانسته و عالمانی ديگر، از جمله : شهاب الدين خفاجی در شرح الشفاء بتعريف حقوق المصطفیی قاضی عياض[۶]و متّقی هندی[۷]ـ كه تصحيح ابن جرير طبری را گزارش كرده است ـ ،[۸]بر صحّت آن، تأكيد كرده اند.[۹]