تحلیل رفتار واقع گرایانه در سیره علوی

نشریه : حکومت اسلامی

نویسنده : پديدآورنده : حسن صادقیان
پديدآورنده : نجف لک زایی

سال نوزدهم / شماره پیاپی 78 / صفحه 175-202

چکیده :

در سیره سیاسی امیرالمؤمنین(ع) نمونه هایی یافت می شود که حضرت برای حفظ حکومت و اقتدار آن، نسبت به رعایت حدود شرعی، انعطاف نشان داده اند. نمونه هایی؛ مانند اجازه قضاوت کردن قضات به همان شیوه زمان خلفاء، تغییرندادن بدعت‌هایی؛ مثل نماز تراویح، همکاری 25 ساله با حکومت جائر و ... و لذا برخی این شبهه را مطرح کرده اند که حضرت در این موارد، احکام شرعی را فدای حفظ قدرت و حکومت کرده اند. تلاش ما در این مقاله این است که ضابطه شرعی حاکم بر رفتار امیرالمؤمنین(ع) را تبیین نماییم؛ به گونه ای که رفتارهای واقع گرایانه حضرت، بر اساس آن قابل تحلیل باشد.
به این منظور، ابتدا طبق ضوابط شناخته شده فقهی ـ اصولی، به طراحی چارچوبی فقهی پرداخته و سپس تلاش می‌کنیم به روش استنادی، تک تک نمونه‌های واقع گراییِ موجود در سیره امیرالمؤمنین را بر آن چارچوب تطبیق دهیم که در صورت توفیق، به ضابطه‌ای قابل اعتماد دست یافته‌ایم که می‌تواند الگویی مناسب در رفتار سیاسی و حکومتی ما بوده و می‌توانیم از آن در سیاستگذاری حکومتی استفاده نماییم.

کلیدواژه‌های مقاله :رفتار، سیره علوی