[ فضليت حلم و وقار ]

و امّا [وَقار] كه عبارت از حِلم است و بردبارى ، چنانچه گذشت . پس احاديث در فضل آن ، بسيار است . از آن جمله ، روايت كرده سيّد جليل القدر سيّد رضى رضى الله عنه در كتاب نهج البلاغة كه حضرت امير المؤمنين عليه السلام فرمود كه : «اَلْحِلمُ غِطاءٌ ساتِرٌ ، وَ الْعَقْلُ حِسامٌ قاطع ، فاسْتُرْ خَلَلَ خُلْقِكَ بِحِلْمِكَ وَ قاتِل هَواك بِعقلِكَ» ؛ يعنى : حِلم ، پرده اى است پوشاننده و عقل ، شمشيرى است بُرنده . پس بپوشان رخنه و عيبى كه در خُلق تو بوده باشد ، به حِلم ، و قتال كن با خواهش و هواهاى نفسانى خود ، به عقل .
و محمّد بن يعقوب كلينى رحمه الله از حضرت على بن الحسين عليهماالسلام روايت كرده كه حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود كه : از جمله بهترين و دوست ترين راه ها كه بنده را به قرب الهى مى رساند ، آشاميدن دو جرعه است : يكى جرعه خشم و غضب كه آن را بياشامد و حِلم و بردبارى را مانعِ انتقام سازد ؛ و يكى جرعه مصيبت است كه آن را بياشامد و صبر را مانع بى تابى و اضطراب در آن مصيبت نمايد . ^۱
و از حضرت ابى عبد اللّه عليه السلام روايت نموده كه حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرموده كه : خداى ـ عزَّ و جلَّ ـهرگز كسى را به سبب جهل و ترك حِلم ، عزيز نگردانيده ، و هرگز كسى را به سبب حلم و بردبارى ، خوار و ذليل نساخته . ^۲
و روايت نموده كه حضرت امام جعفر صادق عليه السلام يكى از غلامان خود را به خدمتى فرستاد و چون دير كرد ، حضرت از عقبِ او رفت و ديد كه در جايى خوابيده . پس در پيش سرِ او بنشست و او را باد مى زد تا بيدار شد . پس فرمود : تو را روا نيست كه روز و شب ، هر دو را به خواب بگذرانى . شب از براى توست كه بخوابى ، و روز از براى ماست كه به خدمت ، قيام نمايى . ^۳
و از آن حضرت ، روايت نموده كه : هر گاه ميانه دو كس منازعه واقع شود ، دو فرشته نازل مى شوند و به آن كسى كه خلافِ حِلم از او سر مى زند ، خطاب مى كنند كه : چنين و چنان از كلمات بيهوده به خصم خود گفتى ، با آن كه خود ، لايق و سزاوارى به آنچه گفتى ، و جزاى آنچه گفتى ، به زودى خواهى يافت . و به آن كس كه حِلم و بردبارى به تقديم مى رساند ، مى گويند كه : صبر كردى و حِلم به جاى آوردى . زود باشد كه خداى تعالى بيامرزد تو را ، اگر حِلمى كه ورزيدى ، به اتمام رسانى . و اگر بعد از آن ، او نيز تركِ حِلم كند و بيهوده خصم را تلافى نمايد ، آن دو فرشته ، ايشان را گذاشته ، به آسمان مى روند . ^۴