5 شهریور

۵ شهریور
روز بزرگداشت و تولد محمد بن زکریای رازی (۲۴۴ش) و روز داروسازی
شرح مناسبت:

محمد بن زکریای رازی در سال ۲۵۱ هجری قمری در شهر ری متولد شد.
در اوان جوانی به فراگیری علم کیمیا و شیمی پرداخت و در اثر بخار و دود ناشی از زرگری، چشم هایش وَرَم کرد و برای معالجه، نزد طبیبی رفت. آن طبیب پانصد اشرفی طلا به عنوان حق معالجه از او گرفت و به رازی گفت: کیمیا همین است نه عملیات تو. محمد بن زکریا، از آن پس ترک کیمیاگری کرد و در چهل سالگی به تحصیل طب پرداخت تا آن که مرجع تمامی اطبای زمان خود شد.
شهرت او در میان همگان به حدی رسید که عَرَب ها او را طبیب المسلمین و به مناسبت این که کتاب های او به زبان عربی است، جالینوس العَرَب، خوانده اند.
رازی بعدها به سرپرستی بیمارستان های معروف عصر خود از قبیل بیمارستان بغداد و ری برگزیده شد. همچنین کشف الکل از جمله نتایج تحقیقات او در کیمیا بوده است.
برای محمد بن زکریای رازی، ۵۶ کتاب در طب، ۳۳ کتاب در علوم طبیعی، ۱۷ کتاب در فلسفه، ۱۴ کتاب در الهیات، ۲۲ کتاب در کیمیا و ده ها اثر دیگر در علوم مختلف ذکر کرده اند که تا ۱۸۴ عنوان بر شمرده شده است.
سرانجام این دانشمند بزرگ مسلمان در ۶۰ سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در ری مدفون گشت.
سالروز تولد این پزشک شهیر مسلمان و ایرانی، برابر با پنجم شهریور، در جمهوری اسلامی ایران به عنوان روز بزرگداشت این شخصیت برجسته علمی نامگذاری شده است.

منبع: مركز پژوهشهای صدا و سیما
آیات و روایات:
روز بزرگداشت و تولد محمد بن زکریای رازی (۲۴۴ش) و روز داروسازی
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله:
العِلمُ عِلمانِ: عِلمُ الأَديانِ وعِلمُ الأَبدانِ.
دانش بر دو گونه است: دانش دين ها و دانش بدن ها.
كنز الفوائد، ج ۲، ص ۱۰۷
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله:
العُلومُ أربَعَةٌ: الفِقهُ لِلأَديانِ، وَالطِّبُّ لِلأَبدانِ، وَالنَّحوُ لِلِّسانِ، وَالنُّجومُ لِمَعرِفَةِ الأَزمانِ.
دانش ها بر چهار گونه اند: فقه (دين شناسى) براى دين ها، طب براى بدن ها، نحو براى زبان، و نجوم براى شناخت زمان ها.
معدن الجواهر، ص ۴۰
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله:
تَجَنَّبِ الدَّواءَ مَا احتَمَلَ بَدَنُكَ الدَّاءَ، فَإِذا لَم يَحتَمِلِ الدّاءَ فَالدَّواءُ.
تا هنگامى كه بدنت درد را تحمّل مى كند، از دارو بپرهيز و آن گاه كه درد را تحمّل نكرد، پس دارو.
مكارم الأخلاق، ج ۲، ص ۱۷۹، ح ۲۴۶۴
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله:
مَن غَلَبَت صِحَّتُهُ مَرَضَهُ فَلا يَتَداوى.
هر كس سلامت تنش بر بيمارى اش چيرگى دارد، مداوا نكند.
اسد الغابة، ج ۶، ص ۱۷۶
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله:
مَنِ استَقَلَّ بِدائِهِ فَلا يَتَداوَيَنَّ؛ فَإِنَّهُ رُبَّ دَواءٍ يورِثُ الدّاءَ.
هر كس مى تواند با بيمارى خود، سر كند، از درمان بپرهيزد؛ زيرا بسا دارويى كه خود، بيمارى بر جاى مى نهد.
نثر الدرّ، ج ۱، ص ۱۸۱