اصحاب امامان شیعه و سیره نگاری

نشریه : شیعه شناسی

نویسنده : پديدآورنده : محمدعلی چلونگر
پديدآورنده : اصغر منتظرالقائم
پديدآورنده : حسین حسینیان مقدم

سال یازدهم / شماره پیاپی 42 / صفحه 7-42

چکیده :

ورود اصحاب امامان شیعه به عرصه تاریخ‌نگاری، همراه با رویکرد کلامی و حضور آنان در تدوین سیره، به انگیزه یافتن ریشه‌های تفکر کلامی در سیره رسول خدا(ص) بود. این حرکت با پیش‌گامی ابان بن تغلب در قرن دوم آغاز شد و تاثیر بسزایی بر جریان سیره‌نگاری گذارد. آنان با تکیه بر آراء امامان(ع)، نخست انحصار تبیین و تدوین سیره در یک جریان فرهنگی خاص را شکستند و چون بیشتر عراقی بودند، نقش انحصار تدوین سیره را در زادگاه مدنی خود نیز درهم پیچیدند و مکتب «سیره نگاری عراقی» را در برابر مکتب «سیره‌نگاری مدینه» بنیان نهادند. آنان با وارد کردن برخی شاخه‌ها به این حوزه، سیره‌نگاری را عمق و گسترش دادند و در گامی دیگر، زمینه‌ساز نوعی تاریخ‌نگاری عمومی شدند. صاحبان این رویکرد فقیهان و متکلمانی بودند که با پیش‌فرض‌های فقهی و کلامی، دست به کار تدوین تاریخ شدند. در درون این رویکرد، گروهی تعامل و گروهی رویارویی با دیگر جریان‌های فکری را باور داشتند. در کنار اینان، اندک کسانی از اصحاب امامان(ع) نیز به عنوان مورخ و همسو با جریان رایج در سیره‌نگاری، حرکت کردند.

کلیدواژه‌های مقاله :سیره نگاری، امامان، شیعه