شعر عاشورایی فارسی در دوران معاصر

در این دوره، بیش از دویست و پنجاه شاعر فارسى سرا، به حادثه عاشورا پرداخته اند و شعر دینى و مذهبى، رشد کمّى بسیارى داشته است. برخى از ویژگى هاى شعر این دوره، عبارت اند از:

یک . پیدایش شعر نو

پیدایش شعر نو در این دوره، به عنوان سبکى جدید در شعر، اشعار مربوط به حادثه عاشورا را نیز شامل شده است. شاعرانى چون على موسوى گرمارودى و مرحوم سید حسن حسینى، در این سبک، در باره عاشورا اشعار تأثیرگذارى سروده اند.

دو . بهره گیرى هاى سیاسى ـ اجتماعى از قیام امام حسین علیه السلام

تحوّلات سیاسى ـ اجتماعى جهان اسلام و جنبش هاى اجتماعى دوران معاصر ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامى، از حادثه عاشورا، بهره فراوان برده و به اهداف قیام امام حسین علیه السلام و درس هاى عاشورا و موضوعاتى چون: رادمردى و آزادگى و مبارزه با ظلم، پرداخته است.

این امر، سبب شد که شعر عاشورایى فارسى، تا حدّى از جنبه رثا و ذکر مصیبتِ محض، بیرون بیاید و به عمق حادثه بپردازد.

محمّد اقبال لاهورى، سروده است:

آن امام عاشقان، پور بتول

سرو آزادى ز بستان رسول

تا قیامت، قطعِ استبداد کرد

موج خون او، چمن ایجاد کرد.[۱]

و نیز مرحوم محمّد حسین بهجتى شفق، سروده است:

اندر آن جا که باطل، امیر است              اندر آن جا که حق، سر به زیر است

اندر آن جا که دین و مروّت                پایمال و زبون و اسیر است

راستى، زندگى ناگوار است                 مرگ، بالاترین افتخار است .[۲]

سه . راه یافتن خرافه و غلو، به برخى اشعار

برخى اشعار عاشورایى در این مقطع، با غلو و خرافه، همراه شده اند، به این معنا که با ادبیات دینى و عاشورایى، سازگار نیستند و سطح معارف دینى را پایین مى آورند و حتّى به تخریب باورهاى صحیح و اصول دین و مذهب و گاه به سبُک کردن و تنزّل دادن مقام اهل بیت علیهم السلام و شهیدان مکتب آنان، مى انجامند.[۳]