کارکردهای امنیتی نماز در قرآن کریم و روایات

نشریه : مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : محمد نقیب‌زاده
پديدآورنده : علی علمی

سال دوم / شماره پیاپی 3 / صفحه 69-95

چکیده :

امنیت پدیده‌ای فراگیر، شامل حوزه‌های فردی و اجتماعی است که عوامل تأمین‌کننده آن نیز متنوع هستند. نماز یکی از تکالیف مهم دینی است که پرسش از نقش کارکردهای آن در تولید امنیت از منظر قرآن کریم، سؤال کلیدی ما، در این پژوهش خواهد بود. این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه‌ای، جمع‌آوری اطلاعات و استنباط از آیات و روایات مربوط به آثار و پیامدهای نماز، سه ویژگی عمده را برای نماز که بیانگر نقش امنیتی آن است، اثبات‌شده دانسته است: فراخوان به ترک گناه؛ احیای روح پرستش؛ اهدای آرامش به انسان. بر اساس چهارچوب نظری این پژوهش که رویکردی ایجابی اسلامی امنیت است، در این نوشتار به امنیت در دو حوزه روان‌شناختی فردی و اجتماعی توجه شده است. کارکردهای امنیتی نماز نیز با همین رویکرد در دو عرصه امور دنیوی و اخروی بررسی شده که با توجه به دو نگاه متفاوت قرآن کریم، درباره کارکردهای امنیتی نماز، دو کارکرد ایجابی و سلبی به اثبات رسیده است. در تعدادی از آیات، آثار ناشی از اهتمام و توجه به نماز، (کارکردهای ایجابی) و در برخی پیامدهای کوتاهی یا ترک این عبادت (پیامدهای امنیتی بی‌اعتنایی به نماز) بیان شده است.

کلیدواژه‌های مقاله :امنیت، نماز، قرآن کریم، روایات