جدایی از کسی که از خدا جداست (۱)
و لَا [تَبتَلِيَنّي] مُجامَعَةِ مَن تَفَرَّقَ عَنکَ.[۱]
در فراز قبلی از دعای مکارم، این درخواست مطرح شد که: خدایا! من را به کاری که برخلاف محبت و دوستیِ توست، مبتلا مکن!
این فراز و فراز بعدی، می‌تواند پاسخی برای این سؤال باشد که مهم‌ترین چیزی که سبب می‌شود انسان مرتکب کاری شود که بر خلاف محبت خداست، چیست؟
یک عامل آن که در این فراز مطرح شده این است که انسان راهی را بپیماید که دوستان خدا، نمی‌پیمایند؛ بلکه دشمنانش آن را انتخاب می‌کنند. همنشینی با کسانی که از خدا بُریده و جدا هستند، از جمله عوامل مهم در انحراف و ضلالت است. به هر میزان که همنشین انسان از خدا دور باشد، انسان نیز از خدا دور می‌شود. به همین جهت، در روایات توصیه شده که با کسی بنشینید که شما را به یاد خدا بیندازد. در روایتی از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده که حضرت عیسی (علیه السّلام) در پاسخ به حواریون خود که پرسیدند: با چه كسى همنشينى كنيم؟ فرمود:
مَن يُذَكِّرُكُمُ اللّهَ رؤيَتُهُ.[۲]
آن كه ديدنش شما را به ياد خدا اندازد.
همچنین در روایتی دیگری وارد شده که خداوند متعال ضمن موعظه حضرت عیسی (علیه السّلام) فرمود:
يا عيسى، اعلَم أنَ صاحِبَ السَّوءِ يُعدي، و قَرينَ السَّوءِ يُردي، وَ اعلَم مَن تُقارِنُ، وَ اختَر لِنَفسِكَ إخوانا مِنَ الُمؤمِنينِ[۳].
اى عيسى! بدان كه همراه بد، بدی‌اش به انسان سرایت می‌کند و همنشين بد، آدمى را هلاک مى‌كند. بدان با كه همنشينى مى‌كنى و براى خود، برادرانى مؤمن، انتخاب كن.
و در روایت دیگری از رسول اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده که فرمود:
اختَبِرُوا النّاسَ بِأَخدانِهِم؛ فَإِنَّما يُخادِنُ الرَّجُلَ مَن يُعجِبُهُ نَحوُهُ.[۴]
مردم را با دوستانشان بيازماييد؛ زيرا انسان [از نظر اخلاقى و عملى]، مجذوب كسى مى‌شود كه از او خوشش مى‌آيد.
[۴]تنبيه الخواطر، ورّام بن ابی فراس (۶۰۵ ق) ج۲ ص۲۴۹.
