حدیث غدیر در منابع اهل سنت
پرسش :
آیا حدیث غدیر از طریق اهل سنت نقل شده است؟
پاسخ :
حدیث غدیر، از مشهورترین و بلندآوازه ترین احادیث نبوى است و بسیارى از محدّثان و عالمان، بر استوارى و بلکه بر تواتر آن، تأکید کرده اند.[۱]کسانی که در ذیل نامشان می آید از علمای برجسته اهل سنت هستند که این حدیث را نقل کرده اند و در مورد آن توضیحی داده اند:
ابن کثیر مى گوید:
حدیث «هر که من مولاى اویم، پس على مولاى اوست»، چنان به تواتر نقل شده که متیقّن است آن را پیامبر(ص) گفته است.[۲]
و ذهبى در رساله خود گفته است:
حدیث «هر که من مولاى اویم، پس على مولاى اوست»، از متواترات است و قطعى است که پیامبر(ص) آن را فرموده است و عدّه زیاد و گروه هاى متفاوتى با طریق هاى صحیح و حَسَن و ضعیف و مردود، آن را نقل کرده اند که من آنها را مى آورم....[۳]
حاکم نیشابورى در المستدرک على الصحیحین، حدیث غدیر را نقل کرده و پس از آن، در یک مورد نوشته است:
این حدیث، مطابق شرط شیخین (بخارى و مسلم)، صحیح است؛ ولى این دو، آن را نقل نکرده اند.[۴]
نیز در موردى دیگر، پس از نقل آن، نوشته است:
سند این حدیث، صحیح است و آن دو، نقلش نکرده اند.[۵]
ترمذى، پس از نقل این حدیث در السنن، نوشته است:
این حدیث، نیکو و صحیح است.[۶]
ذهبى نیز نوشته است:
این حدیث، قطعى و تردید ناپذیر است.
ذهبى، در ذیل شرح حال ابن جریر طبرى نوشته است:
چون به ابن جریر خبر رسید که ابن ابى داوود به حدیث غدیرِ خُم ایرادى گرفته است، کتاب الفضائل را نوشت و در «صحیح» بودن سند حدیث، سخن راند. من، یک جلد از طرق این حدیث را به روایت ابن جریر دیدم و از کار او و فراوانى طرق این حدیث، به شگفت آمدم.[۷]
ابن حجر نیز مى گوید:
و امّا حدیث «هر که من مولاى اویم، پس على مولاى اوست» را تِرمِذى و نسایى نقل کرده اند و آن، جدا طرق فراوانى دارد. ابن عقده آنها را در کتابى مستقل گرد آورده است و بسیارى از اسناد آن، صحیح و نیکوست.[۸]
ابن عساکر در موارد متعدّدى از اثر عظیمش، از این حدیث یاد نموده و فقط در یک مورد، نود طریق آن را یاد کرده است،[۹]
[۱]
. ر. ک: نفحات الأزهار، ج ۶، ص ۳۷۷.
[۲]
. البدایة والنهایة، ج ۵، ص ۲۱۴.
[۳]
. رسالة طرق حدیث «مَن کنت مولاه فعلىٌّ مولاه»، ص ۱۱.
[۴]
. المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۱۱۸، ح ۴۵۷۶.
[۵]
. المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۶۳۱، ح ۶۲۷۲.
[۶]
. سنن الترمذى، ج ۵، ص ۶۳۳، ح ۳۷۱۳.
[۷]
. تذکرة الحفّاظ، ج ۲، ص ۷۱۳، ح ۷۲۸. براى آگاهى از اهمیت کتاب طبرى، ر. ک: الغدیر فى التراث الإسلامى، ص ۳۵.
[۸]
. فتح البارى، ج ۷، ص ۷۴.
[۹]
. ر. ک: تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۲۰۴.
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت