روایات عاشورایی أنساب الاشراف بلاذری در میزان نقد و بررسی

نشریه : حدیث پژوهی

نویسنده : پديدآورنده : محسن رفعت
پديدآورنده : محمد کاظم رحمان ستایش

سال نهم / شماره پیاپی 17 / صفحه 39-84

چکیده :

این مقاله جستاری است دربارۀ مقتل الحسین(ع) کتاب أنساب الاشراف که ابوجعفر احمد بن یحیی بلاذری در حدود قرن سوم آن را نوشته است. مقتل الحسین(ع) موجود در این کتاب ازجمله مقاتل برجای‌مانده و قدیمی است که البته همچون سایر کتب تاریخی و روایی از هجمۀ تحریفات عاشورایی مصون نمانده، چنان‌که ما را در بعضی از مطالب مربوط به جریان عاشورا در تردید قرار می‌دهد. با مقایسۀ مقتل بلاذری با مقتل موجود در تاریخ طبری می‌توان شباهت‌هایی از آن را دریافت. مطالب مقتل بلاذری که یکی از گزارشگران روایت حصین بن عبدالرحمن و نیز ابومخنف است، بدون سند کامل نقل شده، ضمن اینکه متن خالی از آشفتگی‌ نیست؛ به‌طوری‌که در برخی موارد با وقایع مسلّم تاریخی ناسازگار بوده و گاهی شأن امام معصوم خدشه‌دار شده و پایه و اساسی برای نقل علمای شیعی در قرن‌های بعد شده است. در این بررسی، کوشیده شده پس از ارزیابی شخصیت مؤلف و توضیحاتی چند دربارۀ کتاب وی، به برخی از این هجمه‌های تحریفی، اشاره و مطالب تاریخی و روایی آن مورد کاوش قرار گیرد.

کلیدواژه‌های مقاله :أنساب الاشراف، بلاذری، مقتل الحسین(ع)، روایات عاشورایی، تحریفات