جعل و تحریف در اخبار سبب نزول سورۀ تحریم

نشریه : حدیث پژوهی

نویسنده : پديدآورنده : عبد الهادی فقهی زاده
پديدآورنده : محمد برزگر

سال نهم / شماره پیاپی 17 / صفحه 85-102

چکیده :

نقد و بررسی اخبار و احادیث و کشف جعل یا تحریف در میان آن‌ها، از مسائل علم حدیث و به‌تبع آن، همین مسئله دربارۀ اخبار و روایات سبب نزول آیات و سوره‌ها از مباحث علم تفسیر است. اخبار سبب نزول سورۀ تحریم از این زاویه، دارای اهمیتی ویژه است؛ زیرا از یک سو ظواهر و سیاق آیات سوره، خبر از توطئه‌ای بزرگ توسط برخی همسران پیامبر اکرم(ص) علیه رسالت ایشان می‌دهد؛ از سوی دیگر، اخبار سبب نزول، مسئله را در حد یک حسادت زنانه میان همسران پیامبر اکرم(ص) تنزل داده‌اند. در این مقاله، ابتدا اخبار سبب نزول سوره از منابع و تفاسیر شیعه و اهل سنت، جمع‌آوری و دسته‌بندی شده و آنگاه با نشان دادن اضطراب متن و تعارض‌های این اخبار با یکدیگر و سپس تبیین موارد مخالفت آن‌ها با ظواهر و سیاق آیات سوره، دیدگاه جعلی‌بودن یا تحریف در این اخبار را تقویت کرده است. در پایان مقاله، خطوط کلی سبب نزول سوره، برگرفته از تحلیل ظواهر و سیاق آیات بیان شده تا روشن شود چگونه این اخبار، برای مخدوش‌کردن پیام محوری سوره، جعل یا لااقل برای پنهان‌کردن گوشه‌هایی از حقیقت، تحریف شده‌اند.

کلیدواژه‌های مقاله :اسباب نزول قرآن، سورۀ تحریم، جعل و تحریف، ظواهر آیات، سیاق آیات