تحلیلی بر «و من الارض مثلهن» در آیه 12 سوره طلاق با تاکید بر روایت رضوی

نشریه : فصلنامه فرهنگ رضوی

نویسنده : پديدآورنده : علی شریفی
پديدآورنده : زهرا بشارتی

سال پنجم / شماره پیاپی 19 / صفحه 123-148

چکیده :

در روایتی از امام رضا(ع) به شرح و تبیین بخشی از آیه 12 سورة طلاق: «...ومن الارض مثلهن...» با تعبیر آسمان‌ها و زمین‌های گنبدی شکل و تو در تو پرداخته شده است. با عنایت به این که دربارة این آیه، تاکنون تفاسیر گوناگونی از جمله همانندی عددی، همانندی در کیفیت و آفرینش و ... ارائه شده، واکاوی روایات تفسیری ذیل آیه مورد بحث، نقش محوری روایت امام رضا(ع) در تبیین خلقت آسمان‌ها و زمین و همانندی زمین به آسمان‌ها را برجسته می‌کند. این روایت در منابع مختلف مورد استناد قرار گرفته و منشأ ارائه تفاسیر گوناگون از هفت زمین شده است. در این روایت به همانندی عددی زمین و آسمان‌ها اشاره شده که به دلایلی چون تعارض با کاربردهای قرآنی «ارض» بسیار مورد مناقشه قرار گرفته و برخی رأی به جعلی و نامعتبر بودن آن داده‌اند. از این رو در پژوهش حاضر، سند و متن روایت مذکور از رهگذر تأمل در قرآن، روایات، زبان عربی و برخی واقعیت‌های علمی به روش بررسی سندی و نقد محتوایی روایات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس، حاصل این نوشتار از اعتبار سندی این روایت و علم و بینش عمیق امام رضا(ع) در تبیین آیات آفرینش حکایت می‌کند.

کلیدواژه‌های مقاله :امام رضا(ع)؛ ارض؛ سبع سماوات؛ زمین؛ مثل